Enflasyon, yılı hedef aralığının üzerinde kapadı
Tuncay TURŞUCU, İntegral Menkul Değerler Araştırma Direktörü
Enflasyon 2015 yılını Merkez Bankası hedef aralığının üzerinde gerçekleşti
Aralık ayı TÜFE verisi beklentilerin üzerinde %0.21 artış gösterdi. Beklentiler fiyatların değişmeyeceği yönündeydi. Bu veri ile birlikte 2015 yılını TÜFE’de %8.81 seviyesinde kapadık. Mevcut rakam 2015 yılının en yüksek enflasyon düzeyi olurken aynı zamanda son 13 ayında en yüksek seviyesi. En son 2014 yılı Kasım ayında TÜFE %9.15 seviyesini görmüştü. TCMB’nin enflasyon hedefi %7.9 seviyesindeyken, üst sınır ise %8.40 düzeyindeydi ve gerçekleşen enflasyon TCMB’nin hedef aralığını aşmış görünüyor.
Geçtiğimiz ayki yorumumuzda 2014 yılı Aralık ayında negatif enflasyon olduğunu ve 2015 yılı Aralık ayında pozitif bir veri gelmesi durumunda yıllık enflasyonun %8.8 seviyelerine yükselebileceğini belirtmiştik. Nitekim beklentimiz yönünde gerçekleşme oldu. Ancak beklentimiz 2015 yılı için %8.40 düzeyindeydi.
Çekirdek düşüş gösterdi
Çekirdek enflasyon olarak izlediğimiz Enerji, gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ile tütün ürünleri hariç enflasyon (I endeksi) ise Aralık ayında %0.11 düşüş gösterdi ve yılı %9.51 düzeyinde kapadı. Çekirdek enflasyonu düşüren ana etken işlenmemiş gıda ürünleri olarak söylenebilir. Nitekim işlenmemiş gıda ünleri hariç enflasyon %0 seviyesinde hesaplanıyor. Nerdeyse enflasyonu oluşturan başlıca etken olarak öne çıkıyor. Başka deyişle enflasyonda işlenmemiş gıda kâbusu devam etmekte.
Giyim ve ayakkabı gurubundaki %1.98 oranında mevsimlik düşüş enflasyonu bir miktar dizginlemiş görünüyor.
Gıda kâbus olmaya devam
Aylık verilerde en yüksek artış %1.24 ile Gıda fiyatlarında olurken, yine enflasyona katkısı %0.30 puan seviyesinde oldu ve en yüksek katkı yine Gıda kanadından geldi. Oysa Rusya’nın ambargoları yüzünden dışarıya satamadığımız yaş sebze meyve fiyatlarının içeride enflasyonu aşağı yönlü etkilemesi beklentiler arasındaydı ancak bu olmadı. Fiyatı en çok artan ve düşen maddelerde karışık veriler mevcut.
Yıllık bazda kur etkisi görülüyor
Yıllık bazda bakıldığında 2015 yılında en yüksek fiyat artışı %13.23 ile Lokanta ve Oteller gurubunda gözlendi. Bunu %11.56 ile Eğlence ve Kültür grubu izledi. Kur etkisinin bunda büyük etkisi olduğunu söylemek mümkün. Gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yıllık enflasyon %10.87 seviyesinde oluştu. En düşük artış %3.56 ile Haberleşme ve %5.68 ile Alkollü içecekler ve tütün gruplarında oluştu. Ancak yeni yılda gelen zamlar özellikle Alkollü içecek ve tütün grubunu bir miktar yukarı itecek gözüküyor.
2016 yılının ilk çeyreğinde baz etkisi olumlu etkileyebilir
2016 yılında enflasyonun seyrini yine gıda fiyatları ve kur hareketleri belirleyecek görünüyor. Hükümet’in orta vadeli programında enflasyon hedefi 2016 yılı için %6.5 seviyesinde. Bizim beklentimiz %7.5 düzeyinde bulunuyor. 2015 yılı ilk dört ayında %4.63’lük bir enflasyon artışı izlemiştik. Bu geçen yıla göre yüksek baz etkisinin 2016 yılı ilk çeyreğinde enflasyon için bir şans olabilir. Yıllık enflasyon yılın ilk çeyrek döneminde yönünü aşağı çevirebilir. Ancak bu durum kur hareketleri ve gıda fiyatlarına da bağlı kalacak. Kur hareketleri demişken, büyük ölçüde TCMB’nin para politikası bu konuda belirleyici olacak önemli faktörlerden birisi.
Zamların etkisi 0.50 puan bekleniyor
Diğer yandan yılbaşında gelen zamların enflasyon üzerinde değişken olmak üzere %0.50 puan kadar katkı sağlaması bekleniyor. Bu etkiyi Ocak ayı verilerinde görebiliriz.
