‘Cenaze tasarımı olur mu?’ demeyin…
Son yolculuk tasarımı
Henüz ülkemizde cenaze törenleriyle ilgili tasarım çalışmaları yapılmasa da birçok ülkede ebediyete yolculuk cenaze levazımatçılarından çok tasarımcıların organize ettikleri bir tören. Çok farklı alanlarda kendilerini hissettiren tasarımcılar, sadece nişan, düğün, doğum günü gibi mutlu anları değil hüzün dolu son yolculuğu da tasarlıyorlar.
Ülkemizde bizim adetlerimize ait olmayan bu törenleri ve fikirlerini ‘hayatın her alanında tasarım var” mottosuna örnek olması amacıyla Design Of tasarım ofisinden Mimar Funda Varlık ve İç Mimar Oya Çavdar, yakından izledi. Cenaze tasarımcılarının çalışmalarını sizler için aktardı.
CENAZE ÇİÇEKLERİ
Cenaze çiçekleri her renkten, çeşitten ve dizaynda olabilir. Belli bir tema parçası olarak istediğiniz renk ve çeşitte çiçek seçebilirsiniz. Bu hobileriniz, organizasyon, dernek, spor veya diğer bir çok temayı kapsayabilir.
ÇİÇEK GÖNDERİMİ YERİNE BAĞIŞ
Cenaze anma hizmetlerinden biri de çiçek getirmemektir. Eğer çiçek götürmenin tam uygun olacağını düşünmüyorsanız, merhumun ailesinin önerdiği bir kuruma, derneğe bağışta bulunabilirsiniz. Yardımda bulunduğunuz dernek, cenaze boyunca sizi temsil edecektir.
MERHUMUN RESMİ
Merhumun bir resminin görüntülenmesi uygun ve dokunaklı olacaktır. Bu basitçe çerçevelenmiş bir baskı resim olacağı gibi, lazerle kabartma olarak hazırlanmış bir çerçeve de olabilir.
ÖZEL TASARIM CENAZE MUMLARI
Çeşitli kokulu özel tasarım cenaze mumları ile, lavanta, vanilya ve tarçınla ortamı düzenleyin. Merhumun ailesine üzerine özel bir yazı veya resim kazınmış özel dizayn mumlar verebilirsiniz.
CENAZE VE SERGİ
Cenaze salonunun bir köşesinde merhumun topladığı kartlar, kitaplar veya diğer koleksiyon türündeki eşyalarını sergileyebilirsiniz.
CENAZE EVİ
Cenaze evini sevdiğiniz rahmetlinin hatıraları, hobileri, tuttuğu takım renkleri veya hayırseverliği hakkındaki resimlerle, dini veya diğer ilgi alanları ile dekore ederek bir tema oluşturun.
SLAYT GÖSTERİSİ
Bireyin yaşamının değişik anlarını gösteren bir slayt organize edin. Fotoğrafların nerede, hangi tarihte çekildiğini belirtmeyi unutmayın ki, merhumu anmak için gelenler de bu anılarda kendilerini bulsunlar. Ya da bir servisle anlaşıp bir video montajı yaptırabilirsiniz.
ŞİİRLER, ALINTILAR VE ATASÖZLERİ
Fikirleri özetlemek için alıntılar kullanın, bunlar etkileyici, cesaret verici ve acıyı, umudu ve sevgiyi ifade etsinler. İlk seçenek olarak merhumun sevdiği, favori bir şiir, şarkı, alıntı veya kutsal kitaptan bir ayet tercih edilmelidir.
CENAZE ŞARKILARI
Doğru zamanda çalınan favori bir müzik duygusal havaya uygun olur ve nostaljik bir dokunuş yaratır. Müziği dikkatle seçin, katılımcıları sıkmayacak 3-5 dakikalık bir parça olsun. Mümkünse görüntüler arasında müzikle geçiş yapabilirsiniz.
KUMRU SALIMI
Kumru salma bir edebi hareket olarak kederli aile üyelerine yardımcı olmak için sembolik ama dokunsal bir yoldur. Bu etkinlik cenaze hizmetine dokunaklı umut ve güzellik duygusu katar.
KELEBEK SALIMI
Kumru salıvermeye alternatif olarak kelebek salıverebilirsiniz. Kelebekler serbest kaldıkça bir şiir okuyabilir, bir dua edebilir ya da sevdiğinizin en beğendiği şarkıyı çalabilirsiniz.
BALON UÇURMA
Anma törenlerinde balon uçurmanın çevre sağlığı için iyi bir tercih olmadığı belirtiliyor. Balon uçurmaya karşı başka alternatifler düşünürken bu durumu da göz önünde bulundurun.
Balon uçurma çok az bir ücret karşılığında herkesin bu etkinliğe katılmasına imkan tanır. Katılımcılara kenarlarında bir delik olan küçük kartlar ya da elişi kağıtları verin. Misafirlerinizden bu kağıtlara ölen kişiyle ilgili unutamadıkları bir anılarını ya da ona duydukları sevgiyi ya da ölümünden duydukları üzüntüyü ifade eden bir mesaj yazmalarını isteyin. Bu mesajların yazılı olduğu kartları balonlara iliştirin ve cenaze törenini güzel bir şekilde sonlandırmak için balonları hep birlikte gökyüzüne uçurun.
ANI TAŞLARI
Merasim alanında girişin hemen yanına deniz taşları ve silinmez yazı kalemleri koyun. Cenaze merasimine gelen kişilerden bu taşlardan bir tane alıp üzerine ölen kişiye duydukları sevgi ve onun ölümünden duydukları üzüntü ya da onunla ilgili değerli anılarını içeren kısa notlar yazmalarını isteyin. Taşlara yazılan bu notlar cenaze töreninde yüksek sesle okunabilir ya da popüler bir balık tutma mekanına ya da yürüyüş yoluna saçılabilir, ölen kişinin ailesi tarafından saklanabilir, bahçenin etrafına dökülebilir.
ÖLEN KİŞİYLE İLGİLİ ANILARIN PAYLAŞILDIĞI MİKROFON KONUŞMALARI
Aile üyeleri ve arkadaşların ölen kişiyle ilgili en çok sevdikleri anılarını paylaşmaları için cenaze töreninde mutlaka bir mikrofon konuşması yapma zamanı ayırın. Bu konuşmalar genellikle cenaze törenlerinin en akılda kalan, en çok öne çıkan kısımlarıdır ve bu konuşmalarda ölen kişiye ait onun cömertliği ya da espri anlayışıyla ilgili herkesçe bilinmeyen şeyler paylaşılır. Mikrofon konuşmaları çok sevdikleri birini kaybetmenin üzüntüsünü en derinden yaşayan kişilere ölen kişiyle ilgili düşüncelerini ve anılarını başkalarıyla paylaşma fırsatı verir.
‘SENİNLE ÖZEL ANIM’ KARTLARI
Bu anı kartları bir set halinde gelir. Bu setin içinde fildişi renginden sevimli bir saklama kesesi ve üzerlerinde “seninle özel anım” yazısı olan kartlar ve kalemler vardır. Bu kartlar sayesinde anma törenine katılan kişiler ölen kişiyle ilgili anılarını yazıya geçirme imkanı bulurlar. Bu kartlar ölen kişiyle ilgili anıların anlatıldığı mikrofon konuşmalarının yazılı versiyonları gibidir. Ölen kişinin yakınları bu kartlarda yazan duygu yüklü hikayeleri okuyarak kaybettikleri kişinin değerini anlama ve onu hatırlama imkanı elde ederler.
DİLEK AĞACI
Dilek ağacı uygulamasına daha çok aileye yeni bir bebek katılmadan önce yapılan ve baby shower olarak bilinen partilerde sıklıkla rastlanır. Bu uygulamayı aynı zamanda ölen bir kişiyi anma etkinliklerine dahil etmek de mümkündür. Küçük bir ağaç ya da ağaç maketi edinin ve anma törenine katılanlara ölen kişinin ailesine sabır ve başsağlığı dileklerini yazabilecekleri küçük kağıtlar ya da etiketler verin. Katılımcılar bu kağıtlara direkt olarak ölen kişiye duydukları sevgiyi ya da onun ölümünden duydukları üzüntüyü de ifade eden cümleler yazabilirler (yukarıda bahsi geçen anı taşlarında olduğu gibi).
ÖLEN KİŞİNİN SEVDİĞİ ABUR CUBURLARDAN OLUŞAN İKRAMLIKLAR
Kaybettiğiniz yakınınız Milky Way çikolataları çok mu severdi? Ya da yanında her zaman bir kutu Wintergreen Trident sakız mı taşırdı? İnsanlar anma töreninin olduğu alana girerken, onlara kaybettiğiniz yakınınızın sevdiği bir paket çikolata ya da bir kutu sakız ikramı yapabilirsiniz, ya da bu sakız ve çikolataları her masada insanların kolayca ulaşabileceği şekilde kaselere yerleştirebilirsiniz. Bu uygulamayla hem anma merasimine bir miktar da olsa neşe katmış olacaksınız, hem de katılımcıların ölen dostlarının sevdiği bu ürünler üzerinden bazı anılarının canlanmasını sağlayacaksınız. Ayrıca bunlar katılımcılara ufak birer ikramlık olmuş olacak.
KÜÇÜK HEDİYELİKLER
Şık bir organze kese içinde gelen bu kurşun-kalay karışımı, kalp şeklindeki süsler gibi küçük hediyelikler kaybettiğiniz yakınınızı anmak ve anma merasimine gelenlere teşekkür etmek için kullanabileceğiniz yaygın süs eşyalarından biri. Kese içinde ölen kişi anısına yazılmış bir şiirin basılı olduğu bir kart da var.
ANI AĞACI FİDELERİ
Anma merasimine katılanlara sevdiğiniz kişi anısına dikebilecekleri anı ağacı fideleri dağıtın. Bu sevdiğiniz kişinin anısına yapacağınız güzel bir jest olacak. Daha sonra katılımcılardan bu fideleri nasıl ve nerelere diktiklerine dair hikayeler dinleyeceksiniz. Sevdiğiniz kişi anısına bu fidelerin büyüyecek olması sizin için bir teselli olacak.
ÖLEN KİŞİNİN KÜÇÜK BİR FOTOĞRAFINI ÜZERİNİZDE TAŞIYIN
Anma töreni boyunca katılımcıların kıyafetlerine iliştirebilecekleri ölen yakınınıza ait mini fotoğraflar dağıtın. Bunu farklı şekillerde yapabilmek için aile içinden yetenekli birinin hayal gücünü kullanması gerekecek. Mesela yukarıdaki resimdeki gibi bir çengelli iğneyle çiçeklere iliştirilmiş bir fotoğraf olabilir, küçük fotoğraflardan kolyeler yapılabilir ya da üzerinde fotoğraflar olan düğmeler veya bileklikler sipariş verilebilir.
ANMA AMAÇLI HAVAİ FİŞEK GÖSTERİSİ
Anma merasimine bir nebze renk ve ışık katmak için tören devam ederken ya da bittikten sonra havai fişek gösterisi yapın. Bunu yaparak anma töreninin amacının ölen kişinin artık sona eren hayatını güzel bir şekilde hatırlamak olduğunu vurgulamış olacaksınız.
UÇAN FENERLER
Gökyüzü fenerleri olarak da bilinen uçan fenerler nesiller boyunca birçok kültürde kutlamaların ve bayramların geleneksel bir parçası olageldiler. Ölen kişi için bir mum yakmak çok yaygın bir anma geleneği. Bu nedenle anma merasimi sırasında ya da tören bittikten sonra, bu iki geleneği birleştirerek ölen kişi anısına gökyüzü fenerleri yakmak hem güzel hem de uygun bir etkinlik. Bu etkinliğin maliyetini azaltmak adına, kendi kendinize uçan fenerler yapabilirsiniz.
SANDVİÇ BÜFESİ
Sandviçler hem lezzetli hem yapımı kolay hem de az maliyetlidir. Misafirlerinizi anma töreninden sonra vereceğiniz anma resepsiyonuna davet edin. Misafirleriniz sandviç büfesinde kendi sandviçlerini yaparken, ölen yakınınızla ilgili hatıralarını paylaşmaya da devam edecekler.
AÇIK BÜFE YEMEK DAVETİ
Açık büfe davetler yemek maliyetlerinin düşmesine yardımcı olurken, anma töreni katılımcılarına birlikte bir yemeği paylaşma, yaslarını beraber hissetmeye devam etme, ölenin ailesini teselli etme ve ölen kişiyle ilgili anılarını paylaşmaya devam etme imkanı tanır. Misafirlerinizden açık büfe için etnik ya da başka parti temalı yemekler getirmelerini de isteyebilirsiniz.
SOSYAL MEDYAYI KULLANIN
Ölen kişi sosyal medyada aktif miydi? Anma törenine katılan kişilerden Facebook’ta ölen yakınınız adına oluşturulmuş anı sayfasına törenden direkt mesajlar ve fotoğraflar yüklemelerini, tören devam ederken tweet atmalarını ve Instagram’dan fotoğraflarını paylaşmalarını isteyin. Bu sayede misafirleriniz ölen yakınınızın anısına birbirleriyle basit bir yolla iletişim kurmuş olacaklar.
Ayrıntılı bilgi için:
Mimar Funda VARLIK – İç Mimar Oya ÇAVDAR
