Dünya genelinde yaşanan nakit sıkışlığı sebebi ile tüm açık pozisyonda olan ülkelerde, gelecek 3 yıl boyunca döviz cinsi borçların hem ülke hem de sektör bazında sıkıntılar yaratacağı gün gibi aşikardır.
Dünyada ekonomik parasal trendleri belirleyen FED (ABD Merkez Bankası ile ECB (AB Merkez Bankası) tarafından 2008’den itibaren piyasalara, FED 1.3 trilyon dolar, ECB ise 1 trilyon euro olmak üzere para basıp uygun faiz ile dağıtıldı.
Bu gelişmekte olan ülkelerde sektörlerin ucuz para bulmasına yani yatırım yapmasına imkan sağladı ki, bizim sektörümüzde de bu büyümelere yeni hatlar, yeni fabrika yatırımları ile tanık olundu.
Lakin geçen yılın başında, yani 2017 Ocak ayında FED, piyasalara dağıtmış olduğu 1.3 trilyon doları aylık 250 baz puan faiz artışı ile geri çağırmaya başladı ve genişleyen para politikasını bitirdiğini, 2018’den sonra da yılda 4 kere 250 baz puandan aşağı olmayacak şekilde faizleri artırma kararı aldığını ilan etti. İşte o noktadan sonra piyasalarda azalan dolar ve euro değer kazanmaya başladı.
Burada ülke veya firma bazında döviz cinsinden açıkta olmayan kurumlar bu karardan etkilenmediler. Fakat açık pozisyonda kalan firmalar ve ülkelerde dövizlerin artışı yüzünden her ne kadar düşük faiz ile alınmış olsa da dövizlerin hızlı artması, hem firmaların planlanmış bilançolarını hem de ülkelerin enflasyon beklentilerinde sıkıntı yarattı.
Neden FDS sistemi sektör için tek çıkış yolu?
Öncelikle FDS sistemi nedir ona bakalım…
Fix Dolar Sistemi ya da kısaca FDS sistemi, piyasalara arz edilen ürünlerin, belirli zamana kadar (ki bu zaman, döviz cinsi dolar ve euronun sabit veya belirli oranda stabil olana kadar) dolar cinsi üzerinden belirlenen rakamla fiyatının sabitlenmesi ve satış yapılması sırasında günlük kurun TL cinsine çevrilerek faturalandırma sistemidir.
Örnek vermek gerekirse;
1 m2 laminat parke satış fiyatı 4 euro’dur.
Bugün satışı olursa 4 euro X 5.5 TL (bugünün kuru) = 22 TL+KDV olarak faturalandırılır. Firmalar üstüne aylık vade farkı, ulaşım bedeli ekler ve/veya bunları kampanya yaparak istedikleri vade ile ödeme alırlar.
Peki neden?
Orman ürünleri sektörümüzde bir çok ürün, dekor kağıdı balans kağıdı, ilgili yapıştırıcılar, kimyasallar, kilit sistemi patentleri, cips, ham odunun %30’u kadarı, fabrikalardaki bir çok hattından yedek parçası vs dolar ya da euro cinsinden olması sebebi ile fabrikaların önünü görebilmesi, planlama yapabilmesi için FDS sistemi tek çıkış yoludur. Bu sistemde her ürünün dolara fikslenmesi sayesinde, dövizde çıkış ve inişler fabrikaların planlarında bir sapma olmamasını sağlayacaktır.
İşte bu yüzden orman sanayimizin, dövizler ve faizler sakinleşene kadar FDS sistemine geçmesi en hayırlı hamle olacaktır. Asıl olarak AOS sistemi daha iyi bir sistemdir. Lakin şu ana için konjonktür buna imkan vermemektedir.
10.Köy / Fikret Demir
