Vergi kanunlarımızda mükelleflerin yapacakları bağış ve yardımlara yönelik muhtelif istisna, muafiyet, indirim düzenlemeleri ile bağış ve yardımların vergi matrahının tespitindegider olarak dikkate alınabilmesine imkân veren hükümler yer almaktadır.
Vergi mevzuatı dışında muhtelif kanunlarda yapılacak bağış ve yardımlara yönelik benzer düzenlemeler de bulunmaktadır.
Bu Rehberde başta gelir vergisi, kurumlar vergisi ve katma değer vergisi olmak üzere bağış ve yardımların vergi uygulamaları karşısındaki durumu açıklanmıştır.
Ayrıca, ülkemizde yaşanan doğal afetler nedeniyle başlatılan yardım kampanyaları kapsamında yapılan bağış ve yardımların vergi mevzuatı karşısındaki durumuna ilişkin açıklamalara da yer verilmiştir.
- GELİR VE KURUMLAR VERGİSİ UYGULAMASI
- İndirim KonusuYapılabilecek Bağış veYardımlar
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10uncu maddesinde,gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince beyannamede bildirilecek gelirlerden/kurum kazancından indirim konusu yapılabilecek bağış ve yardımlar düzenlenmiştir.
Bazı bağış ve yardımların tamamı, bazılarının ise mükelleflerce beyan edilen gelirin/kurum kazancının %5’ini( gelir vergisine münhasır olmak üzere kalkınmada öncelikli yöreleri çin%10’u) aşmayan kısmı matrahtan indirim konusu yapılabilmektedir.
Bağış ve yardımlar; gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek suretiyle indirilebilmekte ve indirim konusu yapılacağı yılda mükelleflerin beyana tabi gelirinin/kurum kazancının bulunması gerekmektedir. İndirim konusu yapılabilecek bağış ve yardım tutarları her hal ve takdirde beyan edilen gelir/kurum kazancı ile sınırlıdır.İndirilemeyen kısım izleyen yıllara nakledilemez.
Bağış ve yardımların matrahtan indirilmesi için;
Mevzuatta belirtilmiş olan kurum ve kuruluşlara yapılması,
Makbuz karşılığı olması,
Karşılıksız yapılması,
Sadece ilgili dönem gelir ve kurum kazancından indirilmesi,
Gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde ayrıca gösterilmesi, gerekmektedir.
- Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde Bağış ve Yardımların Gösterilmesi
2.1.Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi
Yıllıkgelirvergisibeyannamesinde,gelirbildirimiyapılanTablo-2’de,Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (4), (5), (6), (7)(10) ve (11) numaralı bentlerindeki bağış ve yardımlar sırasıyla30,31,32,33, 37 ve 38 inci satırlarda yer almaktadır.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplanmasında beyan edilen gelirolarak,yıllık gelir vergisi beyannamesinde yeralan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınır.
2.2.Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi
Yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde,kazanç ve matrah bildirimi yapılan Tablo-5’de, kazancın bulunması halinde indirilecek istisna ve indirimler altında Kurumlar Vergis iKanununun 10 uncu maddesinin birincifıkrasının (c),(ç),(d),(e)ve(f)bentlerindeki bağış ve yardımlar,sırasıyla 66 ila 70inci satırlarda yer almaktadır.
Kurumlar vergisi beyannamesinde yer alan sıraya göre,öncelikler isturnlar, Ar-Ge indirimi, tasarım indirimi ve sponsorluk harcamalarının indirime konu edilmesi sonrasında bir kazanç kalmış ise bu tutardan bağış ve yardımların indirilmesi gerekmektedir.
Kurumlar tarafından yapılan bağış ve yardımlar,bağış ve yardımın yapıldığı tarihte kayıtlarda gider olarak dikkate alındığından,söz konusu bağış ve yardımların kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider (KKEG) olarak dikkate alınması ve kurum kazancının yeterli olması halinde,beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahından indirilmesi gerekmektedir.
İndirilebilecek bağış ve yardım tutarının tespitinde esas alınan kurum kazancı, zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldükten sonra, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki[Ticaribilançokârı–(iştirak kazançları istisnası+geçmiş yıl zararları)] tutardır. Ayrıca, 213 sayılıVergi Usul Kanunu düzenlemelerine göre beyannamelerini elektronik ortamda göndermek zorunda olan mükellefler, “beyanedilecek gelirlerden indirim” kulakçığında yer alan bağış ve indirim sekmelerini doldurmak suretiyle bağış ve indirimleri beyan edilen gelirden / kurum kazancından indirime konu edebileceklerdir.
2.3. Bağış veYardımların Ortaklıklarda İndirilmesi
Adi ortaklık ve kollektif şirket ortaklıklarında,ortaklar gelir veya kurumlar vergisimükellefidir. Bu sebeple,ortaklıktarafındanyapılanbağışve yardımlar, bağış ve yardımların yapıldığı ilgili yılda, ortakların hisseleri oranında,her ortak tarafından verilecek gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinde indirilebilir.
3.Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarında Beyan EdilenGelirin/ Kurum Azancının %5’ini Aşmamak Üzere İndirime Konu Edilebilecek Bağış veYardımlar
3.1. İlgili Kanun Maddeleri
Beyan edilen gelirin /kurum kazancının %5’ini aşmamak üzere indirime konu edilebilecek bağış ve yardımlar, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (4) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenmiştir.
3.2. Bağış veYardımYapılabilecek Kurum ve Kuruluşlar
3.2.1. Gelir Vergisi Kanununa göre
Gelir vergisi mükellefleri tarafından;
- Genel bütçeli kamu idarelerine,
- Özel bütçeli kamu idarelerine,
- İl özel idarelerine,
- Belediyelere,
- Köylere,
- Kamu yararına çalışan derneklere,
- Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, yapılan bağış ve yardımlar indirime konu edilebilecektir.
Kamuya yararlı dernekler ile Cumhurbaşkanı tarafından vergi muafiyeti tanınan vakıflar dışında kalan dernek ve vakıflara yapılan bağış ve yardımların gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.
3.2.2. Kurumlar Vergisi Kanununa göre
Kurumlar vergisi mükellefleri; gelir vergisi mükellefleri tarafından indirime konu edilmek üzere bağış ve yardım yapılabilecek kuruluşlara ilave olarak, bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara aynı kapsamda yaptıkları bağış ve yardımları indirime konu edebilirler.
3.3. İndirim Tutarının Hesaplanması
3.3.1. Gelir Vergisi Kanununa göre
Gelirvergisimükellefleritarafındanyapılacaksözkonusubağışveyardımlar, beyanedilecekgelirin%5’iniaşmamak üzere indirimkonusuyapılabilir. Kalkınmada öncelikli yöreler için bu oran %10 olarak belirlenmiştir.
İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplanmasında beyan edilen gelir olarak, yıllık gelir vergisi beyannamesinde yer alan indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki tutar esas alınır.
3.3.2. Kurumlar Vergisi Kanununa göre
Kurumlar vergisi mükellefleri de bağış ve yardımların o yıla ait kurum kazancının%5’inekadarolankısmınıindirimkonusuyapabilir.Ancak bu mükellefler için kalkınmada öncelikli yöreler bakımından ayrı bir oran belirlenmemiştir.
İndirilebilecek bağış ve yardım tutarının tespitinde esas alınan kurum kazancı, zarar mahsubu dahil giderler ile iştirak kazançları istisnası düşüldüktensonra,indirimveistisnalardüşülmedenönceki[Ticaribilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)] tutardır.
Örnek:(A) A.Ş.’nin2022yılıticaribilançokarı6.900.000TL,kanunen kabuledilmeyengiderleri900.000TL,2017yılındandevredengeçmiş yılzararı1.000.000TL,dönemiçiiştirakkazancı500.000TL ve3yıldıraktifindetuttuğugayrimenkulünsatışındaneldeettiğigelir1.200.000TL’dir.
(A)A.Ş.tarafından,Cumhurbaşkanıncavergimuafiyetitanınmışolan(V) Vakfınamakbuzkarşılığı800.000TL bağıştabulunulmuştur.Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden indirilebilecek bağış tutarı aşağıdaki gibi hesaplanır.
|
Ticari bilanço karı (A) |
6.900.000 |
|
Kanunen kabul edilmeyen giderler (B) |
900.000 |
|
İştirak kazancı istisnası (C) |
500.000 |
| Gayrimenkul satış kazancı istisnası (D)
[(Kazancın %50’si) (1.200.000 x %50)] |
600.000 |
|
Geçmiş yıl zararı (E) |
1.000.000 |
| İndirilebilecek bağış ve yardım tutarının tespitinde esas alınan kurum kazancı (F)
[A – (C+E)] |
5.400.000 |
| Vakfa yapılan bağış ve yardımın üst sınırı (G)
[F x %5] |
270.000 |
Yukarıdakihesaplamayagöre;(A)A.Ş.800.000TLbağıştabulunmuş olmasınarağmenbubağışın270.000 TL’sinibeyannameüzerinden indirim konusu yapabilecektir.
4.Gelirve Kurumlar Vergisi Kanunlarında Beyan Edilen Gelirden/KurumKazancından Tamamı İndirimKonusu Yapılabilecek Bağış veYardımlar
4.1.Cumhurbaşkanınca Başlatılan Yardım Kampanyalarına
Yapılan Bağışlar
4.1.1. İlgili kanun maddeleri
Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan bağışlar, Gelir Vergisi Kanununun89 uncu maddesininbirincifıkrasının (10) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde düzenlenmiştir.
4.1.2. İndirim tutarı
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından; Cumhurbaşkanınca başlatılanyardımkampanyalarınamakbuzkarşılığıyapılanaynivenakdî bağışların tamamı matrahın tespitinde indirilebilir.
4.1.3.AfetveAcilDurumYönetimi(AFAD)Başkanlığıkoordinasyonundakiyardım kampanyaları
Afetveacildurumlarilesivilsavunmayailişkinhizmetleriyürütmeküzere
İçişleriBakanlığınabağlıAfetveAcilDurumYönetimi(AFAD)Başkanlığı kurulmuştur. BaşkanlıkGenelBütçeKapsamındakiKamuİdareleri arasında sayılmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun89 uncu maddesininbirincifıkrasının (10) numaralı bendi ve Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında, Cumhurbaşkanınca başlatılan yardımkampanyalarınamakbuzkarşılığıyapılanaynivenakdibağışların tamamı beyan edilen gelir ve kurum kazancından indirilebilmektedir.
3/2/2021 tarihinde yayımlanan 3483 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı gereğince,butarihtenitibarenülkemizdemeydanagelebilecekdepremler sonrasızarargörenafetzedeleriçinAFADBaşkanlığıkoordinasyonunda yardım kampanyaları yürütülmektedir.
Söz konusu yardım kampanyaları kapsamında, depremlerden etkilenen afetzedeleriçinAFADBaşkanlığıncailanedilenhesaplarayapılannakdi bağışlarıntamamıgelirvekurumlarvergisimükelleflerinceindirimkonusu yapılabilecektir.
Depremler sonrası genel hayatı olumsuz etkileyen şartların ortadan kaldırılması içingelir ve kurumlarvergisimükelleflerince,işletmelerinde mevcutolanyada dışarıdanteminedilenihtiyaçmalzemelerideayni olarakbağışlanabilmektedir.Aynibağışlar;AFADBaşkanlığınınkendisine yapılabileceğigibiAFAD’ınyönlendirdiğikamukurumvekuruluşlarına da yapılabilecektir. Bu kapsamda yapılan ayni bağışların tamamı, bağışa konu malların içeriğine ve ilgili kurumlarca teslim alındığına ilişkin belge düzenlenmesi kaydıyla, indirim olarak dikkate alınabilecektir.
Örneğin,KahramanmaraşİlimerkezliolandepremleriçinAFADBaşkanlığı koordinasyonundayardımkampanyasıbaşlatılmışolupafetzedelerinacil ihtiyaçlarının karşılanması için gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince bağış ve yardımlar yapılmaktadır.
Sözkonusukampanyaçerçevesindeyapılanbağışveyardımlar,yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirilebilecektir.
Diğer taraftan, bu kapsamda yapılan bağış ve yardımlarda KDV hesaplanmayacak ve bağışa konu mallara ilişkin yüklenilen KDV’ler de mükelleflertarafındanindirimkonusuyapılabilecektir. Ayrıca, AFAD’a yapılan bağışlarla ilgili olarak bu idareyle bağışlayanlar arasında düzenlenen kâğıtlar için damga vergisi de alınmayacaktır.
4.2. TürkiyeKızılayDerneğineveTürkiye Yeşilay Cemiyetine
YapılanNakdiBağışveYardımlar
4.2.1. İlgili kanun maddeleri
TürkiyeKızılayDerneğineve Türkiye YeşilayCemiyetineyapılannakdi bağış ve yardımlar, Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (11) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde düzenlenmiştir.
4.2.2. İndirim tutarı
İktisadiişletmelerihariç TürkiyeKızılayDerneğineve Türkiye Yeşilay Cemiyetinemakbuzkarşılığıyapılannakdibağışveyardımlarıntamamı indirim konusu yapılabilir.
TürkiyeKızılayDerneğiveTürkiyeYeşilayCemiyetininiktisadiişletmelerine yapılanbağışveyayardımlarıngelirvekurumkazancınıntespitindeindirim konusu yapılması ise mümkün değildir.
AnılanDernekveCemiyeteyapılacakaynîbağışveyardımlarisebeyan edilecekgelirin/kurumkazancının%5’iniaşmamaküzereyukarıdayapılan açıklamalar çerçevesinde indirim konusu yapılabilecektir.
4.3. EğitimveSağlıkTesisleriileİbadethaneler veDin Eğitimi
Verilen Tesislere İlişkin Bağış veYardımlar
4.3.1. İlgili kanun maddeleri
Sözkonusutesislereilişkinbağışveyardımlar,GelirVergisiKanununun
89 uncu maddesininbirinci fıkrasının (5) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinde düzenlenmiştir.
4.3.2. Bağış ve yardım yapılabilecek yerler
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından;
- Genel bütçeli kamu idarelerine,
- Özel bütçeli kamu idarelerine,
- İl özel idarelerine,
- Belediyelere,
- Köylere,
bu kapsamda bağış ve yardım yapılabilir.
4.3.3. Kapsama dahil olan bağış ve yardımlar
Aşağıdasayılantesislerininşasıvefaaliyetlerinindevamıiçinyapılacak bağış ve yardımlar indirim konusu yapılabilmektedir.
- Okul,
- Sağlık tesisi,
- 100yatak(kalkınmadaöncelikliyörelerde50yatak)kapasitesinden az olmamak kaydıyla öğrenci yurdu,
- Çocuk yuvası,
- Yetiştirme yurdu,
- Huzurevi,
- Bakım ve rehabilitasyon merkezi,
- Mülkiidareamirlerininiznivedenetiminetabiolarakyaptırılacak ibadethaneler,
- DiyanetİşleriBaşkanlığıdenetimindeyaygındineğitimiverilen tesisler,
- GençlikveSporBakanlığınaaitgençlikmerkezleriilegençlikve izcilik kampları.
Düzenlemedeki“okul”ifadesinden,doğrudaneğitim-öğretimhizmetlerinin verildiğitemelbirimlerinanlaşılmasıgerekmekteoluprehberlikvearaştırma merkezi, mesleki eğitim merkezi, iş eğitim merkezi, mesleki ve teknik eğitim merkezi ve akşam sanat okulları da bu kapsamda değerlendirilir.
“Sağlıktesisi”ifadesindeniseSağlıkBakanlığıncasağlıktesisikapsamında değerlendirilen kurum ve kuruluşların anlaşılması gerekmektedir.
“İbadethane”ve“yaygındineğitimiverilentesis”ifadelerinden,Diyanet
İşleriBaşkanlığıncaibadethanesayılanyerlerileDiyanetİşleriBaşkanlığı
denetimine tabi olan ve din eğitimi verilen tesisler anlaşılmalıdır.
Mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethanelerinumumaaçık olması, inşasının mülkiidareamirlerinin iznine istinaden gerçekleştirilmesi, inşa ve faaliyetine devam etmesi için yapılanbağış ve yardımların da yine mülki idareamirlerinindenetiminde gerçekleştirilmesigerekmektedir. Yaygındineğitimiverilentesisleriçin yapılanharcamalarındaDiyanetİşleriBaşkanlığıteşkilatıncadenetlenmesi gerektiği tabiidir.
4.3.4. Harcama ve bağışların niteliği ile indirim tutarı
Yukarıda belirtilen tesislerin;
- İnşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya
- Butesislerininşasıiçinyukarıdakikamukurumvekuruluşlarına yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile
- Mevcuttesislerinfaaliyetlerinidevamettirebilmeleriiçinyapılanher türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların,
tamamı gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından beyanname
üzerinden indirim konusu yapılabilir.
Örnek: Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullara yapılan ayni bağışlar gelir vekurumkazancınıntespitindeindirimkonusuyapılabilir. Bukapsamda, bir ilköğretim okulunasınıflarda kullanılmaküzere alınan ve bağışlanan mobilya, mefruşat, akıllı yazı tahtaları vb. donanımlara ilişkin harcamalar gelir ve kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir.
4.3.5. Okul inşasına ilişkin bağışlar
Kamukurumvekuruluşlarıileimzalananprotokolgereğincekamuarazisi
üzerineokul yaptırılması halinde,söz konusuokul inşasına ilişkinolarak yapılanharcamalar,harcamanınyapıldığı yılailişkingelirvekurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir.
Kamukurumvekuruluşlarıileimzalananprotokolgereğinceşahsına ait arazi üzerine okul yaptıran mükelleflerce, söz konusu okul inşasına ilişkin olarak yapılan harcamalar, okul inşaatının tamamlanarak teslim edildiği yılailişkingelirvekurumkazancınıntespitindeindirimkonusu yapılabilir.
4.3.6. İbadethaneler ve yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşasıve/veya faaliyetinedevametmesi amacıyla vakıf veyaderneklereyapılanbağışlar
Mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası ve/veya faaliyetine devam etmesi amacıyla kurulmuş bulunan vakıf veya derneklere yapılan bağışlar, anılan kurumlardanalınanmakbuzlaraveyabunlartarafındanbankalardaaçılan hesaplarayatırıldığınailişkinalınanbankadekontlarınaistinadengelirve kurum kazancından indirim konusu yapılabilir.
Ancak, bunlardışındaki diğerdernekveya vakıflara bu amaçlayapılan bağış ve yardımların ise; mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarakyaptırılacakibadethanelerveDiyanetİşleriBaşkanlığıdenetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin inşası ve/veya faaliyetine devam etmesiamacıylagerekliharcamalarıfinanseetmeküzerebağışveyardım toplamaamacıylabirorganizasyonoluşturulmasıvebuhusustamülki
idare amirleri ile bir protokol yapılması, nakdi olarak yapılacak bağış ve yardımlar için sadece protokol kapsamındaki işte kullanılmak üzere bir hesap açılması ve yapılan bağış ve yardımların bu hesaba yatırılması, ayni olarak yapılan bağış ve yardımların protokol kapsamındaki işte kullanılmak üzere şartlı olarak makbuz karşılığında yapılması, banka dekontuilemakbuzdahangiamaçlayapıldığınailişkinbiraçıklamanınyer alması, yapılan bağış ve yardımların, sadece yapılacak o işle ilgili olarak mülki idare amirleri gözetim ve denetimi altında kullanılması şartlarıyla, tamamının kurum kazancındanindirim konusu yapılabilmesimümkün olacaktır.
4.3.7. Bağış ve yardımların belgelendirilmesi
Ayni veya nakdi olarak yapılan bağış ve yardımların gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince indirim olarak dikkate alınabilmesi için makbuz karşılığı yapılmış olması gerekli ve yeterlidir.
4.3.7.1.Ayni bağış ve yardımların belgelendirilmesi
4.3.7.1.1.Aynibağışveyardımlarınişletmeninaktifindenveyastokundan
çekilerek yapılması
Ayni bağış ve yardımın, işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek bağışlanmış olması durumunda, mükelleflerin işletmeden çekip bağışladıkları değerler için fatura düzenlemesi, düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması yeterlidir.
4.3.7.1.2.Ayni bağış ve yardımların dışarıdan temin edilerek yapılması Ayni değerlerin, mükelleflerce dışarıdan alınarak kamu kurum ve
kuruluşunabağışlanmışolmasıdurumundabukurumvekuruluştarafından
teslim alınacak değerler için teslime ilişkin bir belge düzenlenmişolması yeterli olup, düzenlenen belgede bağışlanan kıymetin değerinin, cinsinin ve miktarının tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirtilmiş olması gerekmektedir.
Ayrıca, bağışlanandeğerlereilişkinolarak düzenlenmişolan faturaların arka yüzünde yukarıda belirtilen açıklamalar dahilindeilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yetkililerinin imzası bulunacaktır.
4.3.7.2. Nakdi bağış ve yardımların belgelendirilmesi
Nakdi bağış ve yardımların matrahtan indirilebilmesi,bağışı kabul eden kuruluşlarcaverilecek makbuzla veya bu amaçla bankalardaaçtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontuyla belgelendirilmesi şartıyla mümkündür.
4.4. Kültür ve TurizmAmaçlı Bağış veYardımlar
4.4.1. İlgili kanun maddeleri
Kültürveturizmamaçlıbağışveyardımlar,GelirVergisiKanununun
89 uncu maddesininbirinci fıkrasının (7) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde düzenlenmiştir.
4.4.2.Bağışveyardımyapılabileceklerilebağış,yardımveharcamalar
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından;
- Genel bütçeli kamu idareleri,
- Özel bütçeli kamu idareleri,
- İl özel idareleri,
- Belediyeler,
- Köyler,
- Kamu yararına çalışan dernekler,
- Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar,
- Bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar, tarafından yapılan veya
- KültürveTurizmBakanlığıncadesteklenenyadadesteklenmesi uygun görülen;
a)Kültürvesanatfaaliyetlerineilişkinticariolmayanulusalveyauluslararası
organizasyonların gerçekleştirilmesine,
b)Ülkemizinuygarlıkbirikimininkültürü,sanatı,tarihi,edebiyatı,mimarisi ve somut olmayan kültürel mirası ile ilgiliveya ülke tanıtımına yönelik kitap,katalog,broşür,film,kaset,CDveDVDgibimanyetik,elektronik ve bilişim teknolojisi yoluyla üretilenlerdedahilolmaküzeregörsel, işitsel veya basılı materyallerin hazırlanması, bunlarla ilgili derleme ve araştırmaların yayınlanması, yurt içinde ve yurt dışında dağıtımı ve tanıtımının sağlanmasına,
c)Yazmavenadireserlerinkorunmasıveelektronikortamaaktarılmasıile bu eserlerin Kültür veTurizm Bakanlığı koleksiyonuna kazandırılmasına,
d)2863sayılıKültürveTabiatVarlıklarınıKorumaKanunukapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının bakımı, onarımı, yaşatılması, rölöve, restorasyon, restitüsyon projeleri yapılması ve nakil işlerine,
- e) Kurtarma kazıları, bilimsel kazı çalışmaları ve yüzey araştırmalarına,
f)YurtdışındakitaşınmazTürkkültürvarlıklarınınyerindekorunmasıveya
ülkemize ait kültür varlıklarınınTürkiye’ye getirtilmesi çalışmalarına, g) Kültür envanterinin oluşturulması çalışmalarına,
h)2863sayılıKanunkapsamındakitaşınırkültürvarlıklarıilegüzelsanatlar,
çağdaş ve geleneksel el sanatları alanlarındaki ürün ve eserlerin Kültür ve TurizmBakanlığıkoleksiyonunakazandırılmasıvegüvenliklerinin sağlanmasına,
- i) Somut olmayan kültürel miras, güzel sanatlar, sinema, çağdaş ve gelenekselel sanatları alanlarındakiüretim ve etkinliklerile bu alanlarda araştırma,eğitimveyauygulamamerkezleri,atölye,stüdyovefilmplatosu
kurulması,bakımve onarımı, hertürlü araçveteçhizatıntedarikiilefilm yapımına,
- j) Kütüphane, müze, sanat galerisive kültür merkezi ile sinema, tiyatro, opera, bale ve konser gibi kültürel ve sanatsal etkinliklerin sergilendiği tesislerin yapımı, onarımı veya modernizasyon çalışmalarına,
ilişkinharcamalarilebuamaçlamakbuzkarşılığıyapılanhertürlübağış
ve yardımların indirilmesi mümkündür.
4.4.3. İndirim tutarı
Yukarıda bahsi geçen harcama, bağış ve yardımların %100’ü indirim konusu yapılabilir.
Bu çerçevede yapılacak bağış ve yardımlar için bağış yapılan projenin KültürveTurizmBakanlığıtarafındandesteklendiğiveyadesteklenmesinin uygun görüldüğüne ilişkin ilgili Bakanlığın yazısının beyanname ekinde bağlı bulunulan vergi dairelerine verilmesi gerekmektedir.
4.5. Gıda Bankacılığı Kapsamındaki Bağış veYardımlar
4.5.1. İlgili kanun maddeleri
Gıdabankacılığıkapsamındakibağışveyardımlar, GelirVergisi Kanununun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde düzenlenmiştir. Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde de konuya ilişkin düzenleme yer almaktadır.
4.5.2. Bağış ve yardım yapılabilecekler
Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek vevakıflarayapılanbağışveyardımlarmatrahıntespitindeindirimkonusu yapılabilir.
Bağışı kabul edecek dernek veya vakfın tüzüğünde veya senedinde ihtiyacıbulunanlarabukapsamdayardımyapabilmesineilişkinhükümlerin bulunması gerekmektedir. Bununla beraber, dernek veya vakfın başka alanlarda da faaliyet gösteriyor olmasının, kamuya yararlı dernek veya vergidenmuafvakıfolupolmamasınınuygulamaaçısındanherhangibir
önemi bulunmamaktadır.
Bağışın bu kapsamdakidernekveyavakfayapılmışolması gerektiğinden, ihtiyacı bulunanlara doğrudan veyabaşka organizasyonlar aracılığıyla yapılacak yardımların bu kapsamda yapılmış bağış olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.
4.5.3. Bağışa konu olacak mallar, bağışın niteliği ve tutarı
Gıda,temizlik,giyecekveyakacakmaddelerininmaliyetbedelinintamamı
indirim konusu yapılabilir.
Bağışlar,ihtiyaçsahiplerinebedelsizolarakdağıtılmakşartıylayapılmalıdır.
Gıda,temizlik,giyecekveyakacakmaddesiniteliğitaşımayanveya
şartlı olarak yapılmayan bağışlar, gıda bankacılığı kapsamında yapılacak bağış olarak değerlendirilmez.
4.5.4. Bağışı yapanlarca düzenlenecek belgeler
4.5.4.1. GelirVergisiKanununun40ıncımaddesiçerçevesinde indirim konusuyapılacakbağışlar
Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesi çerçevesinde indirim konusu yapılacak bağışlar, bağışakonu mal bedeli VergiUsul Kanununun 232 nci maddesindebelirtilenfaturadüzenlemesınırınınaltındakalsadahimutlaka fatura ile belgelendirilir ve ayrıca taşıma için sevk irsaliyesi düzenlenir.
Bağışlanan mala ilişkin bilgileri eksiksiz olarak içerecek fatura, bağış yapılan dernek veya vakıf adına düzenlenir. Mal bedeli olarak faturada, bağışa konu malın maliyet bedeli(yüklenilenkatma değer vergisihariç) yazılır.
Faturada “İhtiyaç sahiplerine yardım şartıyla bağışlandığından KDV
hesaplanmamıştır.” ibaresinin yer alması zorunludur.
4.5.4.2.GelirVergisiKanununun89uncumaddesindeyapılandüzenleme
çerçevesindeindirimkonusuyapılacakbağışlar
Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesinde yapılan düzenleme
çerçevesinde, yıllık beyannamede yer alacak gelir vergisi matrahının tespitindeindirimkonusuyapılacakişlemlerdebağışıyapantarafındanbir belgedüzenlenmesinegerekyoktur.Varsabağışyapılanmalınedinimine ilişkin belgelerin saklanması zorunludur.
4.5.4.3. Dernek ve vakıflarca düzenlenecek belge
Dernekvevakıflarkendimevzuatlarınınöngördüğübelgeleridüzenleyerek bağışyapanlarabirörneğiniverirler. Ticarifaaliyetleuğraşanlarca düzenlenen faturalar dernek ve vakıf tarafından muhafaza edilir.
4.5.5.GelirVergisiKanununun 40ıncı maddesi çerçevesinde giderkaydedilme
Ticari işletmeye dahil malların bağışlanması durumunda bu malların maliyet bedeliGelirVergisi Kanununun40 ıncı maddesi çerçevesinde gider kaydedilir. Bu işlem, faturanın bir yandan gelir bir yandan da gider kaydedilmesi suretiyle gerçekleştirilir.
5.Ayni Bağış veYardımların Değeri
Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesine göre, bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.
Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince bağış ve yardımların nakdenyapılmaması halinde,bağışlananveya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değeri esas alınır.
Bağışlananmal amortismanatabi iktisadi kıymet ise bağışın parasal karşılığının tespiti, ilgilisabit kıymetin aktif değerindenbirikmiş amortismanının düşülmesi ile gerçekleştirilir.
6.Yabancı Para CinsindenYapılan Bağış veYardımlar
Yabancı para cinsindenyapılanbağış ve yardımlarınindirimkonusu yapılmasında,bağışveyardımınyapıldığıtarihtekiT.C.MerkezBankasınca ilanedilendövizalışkuruesasalınarak Türklirasınaçevrilentutarlar dikkate alınır.
- Diğer KanunlardaYerAlan Düzenlemeler
Bağışveyardımlarhakkındavergikanunlarındakidüzenlemelerdışında,
özelkanunlardabazıhükümlerdebulunmaktadır.Bubölümde,bağış ve yardımların indirim konusu yapılacağına yönelik hüküm bulunan bazı kanunlara yer verilmiştir.
Bukısımdasıralanankanunlardabağışlarınmatrahtanindirimine ilişkin oran veyatutar olarak bir sınırlama öngörülmemiştir. Bu itibarla yapılan bağışların tamamı indirilebilir.
7.1. İlköğretim ve Eğitim Kanunu
222 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun76 ncı maddesininbirinci fıkrasının(g)bendihükmüuyarınca,gelirvekurumlarvergisimükellefleri tarafından makbuz mukabilinde yapılan nakdi bağışların tamamı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.2. TürkiyeBilimselveTeknolojikAraştırmaKurumu ile İlgili
BazıDüzenlemelerHakkındaKanun
278sayılıTürkiyeBilimselveTeknolojik AraştırmaKurumuileİlgiliBazı DüzenlemelerHakkındaKanunun13üncümaddesihükmüuyarınca,gelir vekurumlarvergisimükellefleritarafındanbukuruma(TÜBİTAK)makbuz mukabilindeyapılan nakdibağışlarıntamamı beyannameüzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.3.Yükseköğretim Kanunu
2547sayılıYükseköğretimKanununun56ncımaddesigereğinceyapılan ayniveyanakdibağışveyardımlarıntamamı,beyannameüzerindeayrıca gösterilmekşartıylagelirvekurumlarvergisimatrahınıntespitindeindirim konusu yapılabilir.
Gelir veya kurumlar vergisi mükellefleritarafından üniversitelere,yüksek teknolojienstitüleriilegelirlerininenazdörtteüçünümünhasırandevlet
üniversitelerininfaaliyetlerinindevamettirilmesivedesteklenmesiniamaç edinmeküzerekurulanvefiilenbuçerçevedefaaliyettebulunanvakıflardan Cumhurbaşkanıncavergi muafiyeti tanınanlaramakbuz karşılığında yapılan bağışlar, Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları hükümlerine göre yıllıkbeyannameilebildirilecekgelirdenvekurumkazancındanindirilebilir.
AynıKanununEk7ncimaddesinegöre,vakıflarcakurulacakyükseköğretim kurumları, bu Kanunun56 ncı maddesindeyer alanmalikolaylıklardan, muafiyetlerden ve istisnalardanaynen istifade edeceklerindenbu kurumlara yapılan bağış ve yardımların da indirim konusu yapılması mümkündür.
7.4. Sosyal Hizmetler Kanunu
2828sayılıSosyalHizmetlerKanununun20ncimaddesihükmüuyarınca, gelirve kurumlarvergisimükellefleritarafından makbuz mukabilinde yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.5.Atatürk Kültür, Dil ve TarihYüksek Kurumu Kanunu
2876sayılıAtatürkKültür,DilveTarihYüksekKurumuKanununun101inci maddesihükmüuyarınca,gelirvekurumlarvergisimükellefleritarafından makbuzmukabilindeyapılanaynivenakdibağışlarıntamamıbeyanname
üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.6. SosyalYardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu
3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve DayanışmayıTeşvik Kanununun
9 uncu maddesi hükmü uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından makbuz mukabilinde yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.7. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Kanunu
3388sayılıTürkSilahlıKuvvetleriniGüçlendirmeVakfıKanununun3üncü maddesihükmüuyarınca,gelirvekurumlarvergisimükellefleritarafından makbuzmukabilindeyapılanaynivenakdibağışlarıntamamıbeyanname
üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.8. Terörle Mücadele Kanunu
3713sayılıTerörleMücadeleKanununun21incimaddesihükmüuyarınca, buKanunhükümlerinegöreaylıkalanmalullerilehayatınıkaybedenlerin dulveyetimlerinehibeedilengayrimenkullerinmaliyetbedellerinintamamı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.9.MilliAğaçlandırmaveErozyonKontrolüSeferberlikKanunu
4122sayılıMilliAğaçlandırmaveErozyonKontrolüSeferberlikKanununun
12 nci maddesi uyarınca, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından yapılan bu Kanun hükümlerine göre kurulan ormanlarda, ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilecektir.
7.10. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu
5434sayılı TürkiyeCumhuriyetiEmekliSandığıKanunununEk44üncü maddesi hükmü uyarınca, Sandığa, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından makbuz mukabilinde yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilecektir.
7.11. KapadokyaAlanı Hakkında Kanun
7174sayılıKapadokya AlanıHakkındaKanunun7ncimaddesihükmü uyarınca,İdareyegelirvekurumlarvergisimükellefleritarafındanmakbuz mukabilinde yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı beyanname
üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.12. Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak
TedbirlerleYapılacakYardımlaraDairKanun
7269sayılıUmumiHayataMüessirAfetlerDolayısıylaAlınacakTedbirlerleYapılacak YardımlaraDairKanunun45incimaddesihükmügereğince, gelirve kurumlarvergisimükellefleritarafından makbuz mukabilinde yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir.
7.13.Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı KurulmasıHakkındaKanun
6546sayılıÇanakkaleSavaşlarıGeliboluTarihiAlanBaşkanlığıKurulması HakkındaKanunun11 inci maddesihükmü gereğince;gelirve kurumlar vergisimükellefleritarafından makbuzmukabilindeyapılanaynive nakdi bağışların tamamı beyanname üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
7.14. UludağAlanı Hakkında Kanun
7432sayılıUludağ AlanıHakkındaKanunun8incimaddesihükmü gereğince; gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından makbuz mukabilinde yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamı beyanname
üzerinden indirim konusu yapılabilecektir.
- KATMADEĞERVERGİSİ(KDV)KANUNUUYGULAMASI
1.KDVKanunuKapsamındaBağışveYardımlar
1.1. Eğitim ve Sağlık Tesisleri ile Dini Tesislere İlişkin Bağış ve
Yardımlar
3065 sayılı KDV Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde; genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanmak üzere yapılan;
- Okul,
- Sağlık tesisi,
- Yüzyatak(kalkınmadaöncelikliyörelerdeelliyatak)kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu,
- Çocuk yuvası,
- Yetiştirme yurdu,
- Huzurevi,
- Bakım ve rehabilitasyon merkezi,
- Mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi ibadethaneler,
- DiyanetİşleriBaşkanlığıdenetiminetabiyaygındineğitimiverilen tesisler,
- Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri,
- Gençlik ve izcilik kampları,
inşasıdolayısıylabağıştabulunacaklarayapılacakteslimvehizmetler
KDV’den istisna tutulmuştur.
Sözkonusuistisnadan;genelveözelbütçelikamuidarelerine, ilözelidarelerine,belediyelereveköylerebağışlanmaküzere bu idare ve kuruluşlarla protokol imzalamak suretiyle yukarıda sayılantesisleriinşaeden/ettirengerçekvetüzelkişiler(kamu kurumuniteliğindeki meslekkuruluşu, kooperatif, dernek,vakıf vebenzerleridahil),KDVmükellefiolupolmadığınabakılmaksızın faydalanır.
İstisna Kapsamına Giren İşlemler;
- İstisna kapsamına; yukarıda sayılan idarelerebağışlanmaküzere, sözü edilen tesislerin inşası dolayısıyla bağışta bulunacaklara yapılan teslim ve hizmetler girmektedir.
- İstisnadanfaydalanılabilmesiiçinilgiliidarevekuruluşlarlabağış
protokolü imzalanması şarttır.
- İstisnakapsamındaki tesisin inşaatı ile birlikte bağışlanması
öngörülen makine, teçhizat ve tefrişatın bağışta bulunacaklara teslimi,söz konusumakine,teçhizatvetefrişatın tesisinkullanım amacınauygunolması,mutatolmasıvebağışprotokolündeaçıkça belirtilmiş olması kaydıyla istisna kapsamında değerlendirilir.
- Söz konusu tesislerin belirli bir kısmının inşa edilmesine yönelik bağıştabulunulmasınadairprotokoldüzenlenmesihalinde,bağışta bulunan tarafından inşa edilmesi öngörülen kısımla ilgili yapılan teslim ve hizmetler de istisna kapsamında değerlendirilir.
Bu tesislerin tamamının veya belirli bir kısmının inşasına yönelik ilgiliidarevekuruluşlaranakdiolarakyapılanbağışlar,ilgiliidare ve kuruluş tarafından istisna kapsamındaki tesislerin inşasına ilişkin yapılacak mal ve hizmet alımlarında kullanılsa bile bu alımlar istisna kapsamında değerlendirilmez.
BuistisnakapsamındayapılanişlemlereilişkinyüklenilenKDV
indirilebilir, indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilebilir.
1.2. KDVKanununun(17/1)Maddesinde Sayılan Kurum ve Kuruluşlara Bedelsiz OlarakYapılan Her Türlü Mal Teslimi ve Hizmet İfaları
KDVKanununun17ncimaddesininikincifıkrasının(b)bendinde;Kanunun
17 nci maddesinin birinci fıkrasında sayılan;
| ● | Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, | |
| ● | Özel bütçeli idareler, | |
| ● | İl özel idareleri, | |
| ● | Belediyeler, | |
| ● | Köyler, | |
| ● | İl özel idareleri, belediyeler ve köylerin teşkil ettikleri birlikler, | |
| ● | Üniversiteler, | |
| ● | Döner sermayeli kuruluşlar, | |
| ● | Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, | |
| ● | Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kurulan kamu kurum | ve |
| kuruluşları, |
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
- Siyasi partiler,
- Sendikalar,
- Kanunlakurulanveyatüzelkişiliğihaizemekliveyardımsandıkları,
- Kamu menfaatine yararlı dernekler,
- Tarımsal amaçlı kooperatifler,
- Cumhurbaşkanınca(öncedenBakanlarKurulunca)vergimuafiyeti tanınan vakıflara,
bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den istisna tutulmuştur.
Teslimvehizmetbedeliileilgiliherhangibiraltyadaüstsınırsözkonusu olmaksızın bu istisna uygulanır.
Bu istisna kapsamında yapılan işlemlere ilişkin yüklenilen KDV indirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilmez.
1.3. Gıda Bankacılığı KapsamındaYapılan Teslimler
KDVKanununun(17/2-b)maddesinde, fakirlereyardımamacıylagıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara, belirlenen usul ve esaslarçerçevesindebağışlanangıda, temizlik, giyecekve yakacak maddelerinin teslimi KDV’den istisna tutulmuştur.
Ayrıca, söz konusu maddelerin ihtiyacı olanlara bedelsiz olarak teslim edilmesi gerekmekte olup, bu teslimlere de KDV uygulanmaz.
Bu istisna kapsamında yapılan işlemlere ilişkin yüklenilen KDV indirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilmez.
1.4.Yabancı Devletlerin Türkiye’deki DiplomatikTemsilcilik ve Konsoloslukları ile Yabancı Hayır ve Yardım Organizasyonlarına Yapılan Teslim ve Hizmetler
KDVKanununun17ncimaddesininikincifıkrasının(c)bendinde;yabancı devletlerinTürkiye’dekidiplomatiktemsilcilikvekonsolosluklarıileyabancı hayır ve yardım kurumlarına yapılan teslim ve hizmetler, Kanunun17 nci maddesininbirincifıkrasındasayılankurumvekuruluşlarabedelsizolarak
yapacakları teslim ve hizmetlere ilişkin olmak kaydıyla KDV’den istisna tutulmuştur.
Bu kapsamda bedelsiz teslim edilecekmal ve hizmetler için herhangibir sınırlama getirilmemiştir. Bu istisna kapsamında satın alınacak mal ve hizmet bedellerinin asgari sınırı KDV hariç 5.000TLolması gerekir.
İstisnadan yararlanacak yabancı hayır ve yardım kurumlarının kanuni merkezininyurtdışındabulunmasıveTürkiye’degelirvekurumlarvergisi mükellefiyetini gerektiren herhangi bir faaliyette bulunmaması gerekir.
İstisnadanyararlanacakyabancıdevletlerin Türkiye’dekidiplomatik temsilcilik ve konsoloslukları ile yabancı hayır ve yardım kurumları, bu Kanunun(17/1)incimaddesindesayılankurumvekuruluşlarayapacakları tesliminniteliği,miktarıvetutarınailişkinbilgilerileTürkiye’dekiadreslerini belirtenbir dilekçeile Hazineve MaliyeBakanlığına(Gelir İdaresi Başkanlığı) başvuruda bulunur.
Bu başvurunun değerlendirilmesisonucunda, yabancı hayır ve yardım kurumlarının bağışlayacağı mal ve hizmetle ilgili alımlarında, KDV uygulamasınayönelikusul ve esasları belirtenyazının ilgilikuruluş tarafındanonaylıbirörneğisatıcılaraverilmeksuretiyle,satıcılartarafından düzenlenecek fatura ve benzeri belgede KDV’nin tahsil edilmemesi sağlanır.
Bu istisna kapsamında yapılan işlemlere ilişkin yüklenilen KDV indirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilmez.
1.5. Türkiye’de FaaliyetGösteren Uluslararası Kuruluşlar ile
Bu Kuruluşlara BağlıProgram,Fon, Temsilcilik ve Özel
İhtisas KuruluşlarınaYapılan Teslim ve Hizmetler
KDVKanunununGeçici26ncımaddesinde;evsahibihükümetanlaşmaları veyaülkemizintarafolduğudiğeranlaşmalarçerçevesinde Türkiye’de faaliyetgösterenuluslararasıkuruluşlar ilebukuruluşlarabağlıprogram, fon, temsilcilikve özelihtisaskuruluşlarınınsosyalve ekonomikyardım amacıylabedelsizolarakyapacaklarımalteslimivehizmetifaları,bedelsiz malteslimi ve hizmetifalarıileilgilimalve hizmetlerinbunlarateslimve ifası; ilgilikurum, temsilcilik,program,fon ve özelihtisaskuruluşlarının Türkiye’dekifaaliyetlerinindevamıveyailgilikurumlarailişkinuluslararasıanlaşmalarınyürürlüktebulunduğusüreiçindeKDV’denistisnatutulmuştur.
Evsahibihükümetanlaşmalarıveyaülkemizintarafolduğudiğeranlaşmalar
çerçevesindeTürkiye’defaaliyetgösterenuluslararasıkuruluşlarilebu kuruluşlara bağlı program, fon, temsilcilik ve özel ihtisas kuruluşlarının;
- Sosyalveekonomikyardımamacıylabedelsizolarakyapacakları
mal teslimi ve hizmet ifaları,
- Bedelsizmalteslimivehizmetifalarıileilgilimalvehizmetlerin bunlara teslim ve ifası,
bukuruluşların Türkiye’dekifaaliyetlerinindevamıveyailgilikurumlara ilişkin uluslararası anlaşmaların yürürlükte bulunduğu süre içerisinde istisna kapsamındadır.
BuistisnakapsamındayapılanişlemlereilişkinyüklenilenKDV
indirilebilir, indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilebilir.
1.6. Milli Eğitim Bakanlığına Bilgisayar ve DonanımlarınınBedelsizTeslimleriileBunlaraİlişkin Yazılım Teslimi ve Hizmetleri
KDV Kanununun Geçici 23 üncü maddesinde; Millî Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri ile bunlara ilişkin yazılım teslimivehizmetleri,bumalvehizmetlerinbağışıyapacakolanlarateslim ve ifası 31/12/2023 tarihine kadar KDV’den istisna tutulmuştur.
Bu istisna;
- Bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların Milli Eğitim Bakanlığınabağlıeğitimkurumlarınabedelsizolarakteslimive/veyaifası ile
- Bu mal ve hizmetlerinbağışını yapacakolanlarateslim ve/veya ifasında,
geçerlidir. Bukapsamda,bilgisayardonanımları(mouse,klavye,antivirüsprogramları,
datakablosu,montajkablosugibi),internetvenetworkürünleri(modem,
switch,kablolama),tarayıcı gibiürünlerileişletimsistemivegüvenlik yazılımlarının Milli Eğitim Bakanlığına (okul aile birliğidahil) bedelsiz teslimi ve/veya ifası ile bedelsiz teslimi yapacak olanlara teslimi ve/veya ifasında KDV uygulanmaz.
BuistisnakapsamındayapılanişlemlereilişkinyüklenilenKDVindirilebilir, ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV iade edilmez.
III. DİĞER VERGİ KANUNLARI UYGULAMALARI
1.ÖzelTüketimVergisi(ÖTV)KanunuKapsamındaBedelsiz
Teslimler
1.1.KamuKurumlarınaBedelsizMalTeslimlerindeÖTVİstisnası
Özel Tüketim Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde, ÖTV mükelleflerince (IV) sayılı listede yer alan malların (çamaşır makinası, bulaşık makinası, buzdolabı, cep telefonu vb.) genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine,belediyelere, köylere ve bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz olarak teslimi veya bunlartarafından bedelsizolarakithalininvergidenistisna olduğuhükme bağlanmıştır.
İstisna uygulamasında, (IV) sayılı listede yer alan malların istisnadan yararlananlarabedelsizolarakteslimi veya bunlartarafından bedelsiz olarakithali esastır. Sözü edilenmallariçinnakdiveya ayni herhangibir bedel ödenmesi halinde ÖTV istisnası uygulanmaz.
Söz konusu malların istisnadan yararlananlara tesliminde düzenlenecek faturalardaherhangibirbedelgösterilmemesişartıylaÖTVhesaplanmaz. Gümrük idarelerince, ithalişlemleriniyapanlardan,ithaledilenmalların istisnadan yararlanan kurumlarca bedelsiz edinildiğinigösteren belgeler aranır.Yurtiçiteslimlerdedemükelleflerce,istisnadanyararlanan kurumlardansözüedilenmallarınbedelsizedinildiğinedairbiryazıistenir.
ÖTV mükellefleri, bu istisna kapsamındaki teslimlerine ilişkin düzenlenen faturaya“ÖTVKanununun(7/5)MaddesiKapsamındaİstisnaOlduğundan
ÖTV Hesaplanmamıştır.” şerhini ekler.
Bu kapsamdaistisnauygulananteslimlereilişkinolarak,istisnadan yararlanan kurum yazısı ile faturanın aslının aynı olduğu işletme yetkililerinceimzalanarakvekaşetatbikedilerekonaylanmışfotokopisi bir dilekçe ekinde vergi dairesine ibraz edilir.
1.2.TasfiyelikMallarınKamuKurumlarınaBedelsizTeslimlerinde
ÖTVİstisnası
ÖzelTüketimVergisiKanununun7ncimaddesinin(1)numaralıfıkrasının (c)bendihükmünegöre,(I)sayılılistedeyeralanmalların,GümrükKanunu uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinintabii afetler, bulaşıcı hastalıklar ve benzeri olağanüstü durumlarda genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine,belediyelere,köylereve bunlarınteşkil ettikleri birliklere bedelsizteslimiileKaçakçılıklaMücadeleKanununun16/A maddesi uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinin bu bentte sayılanlara bedelsiz teslimi vergiden müstesnadır.
Bu istisna,(I)sayılı listede yeralan malların Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinin genel ve özel bütçeli idarelere,il özel idarelerine, belediyelere, köylere ve bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsizteslimindeve Gümrük Kanunuuyarıncatabiiafetler, bulaşıcı hastalıklar ve benzeri olağanüstü durumlarda yukarıda sayılanlara bedelsiz tesliminde uygulanabilir. Dolayısıyla bu amaçla yapılan teslimlerde ÖTV mükelleflerince herhangi bir bedel alınması halinde, söz konusu istisna uygulanamaz.
2.Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Kapsamında Bağış ve Yardımlar
2.1. İvazsız İntikalin Tanımı ve Vergiye Tabi Tutulması
İvazsız intikal tabiri, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade eder.
Maddi ve manevi bir zarar mukabili verilen tazminatlar ivazsız sayılmaz.
733 8sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu kapsamında, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların;
- Veraset tarikiyle veya
- Herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda, bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabidir.
Bu vergi,Türk tabiiyetinde bulunan şahısların ecnebi memleketlerde aynı yollardan iktisap edecekleri mallara da uygulanır.
2.2. Veraset ve İntikal Vergisinden Muaf Olan Şahıslar
Aşağıda yazılı şahıslar kendilerine yapılan bağışlar nedeniyle veraset ve intikal vergisinden muaftır;
- Amme idareleri,emekli ve yardımsandıkları,sosyal sigorta kurumları, umumi menfaate hadim cemiyetler, siyasi partiler ve bunlara ait olan veya bunların aralarında kurdukları teşekküllerden kurumlar vergisine tabi olmayanlar,
- Yukarıda sayılanlar dışında kalan hükmi şahıslara ait olup umumun istifadesi için ilim, araştırma kültür, sanat, sıhhat, eğitim, din, hayır, imar, spor gibi maksatlarla kurulan teşekküller.
Bu şahısların statüleri gereğince maksatları içinde usulüne uygun olarak yaptıkları yardımlardan veraset ve intikal vergisi alınmaz.
- HarçlarKanununda Bağış ve Yardımlara İlişkinDüzenlemeler
3.1. Noter Harçları
492 sayılı Kanunun 38 inci maddesi gereğince, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıfların kuruluş muameleleriyle bu vakıflara yapılacak bağışlamalar noter harçlarına tabi tutulmaz.
3.2. Tapu ve Kadastro Harçları
492 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi gereğince;
- Genel ve özel bütçeli idarelerle,il özel idareleri,belediyelerve köylere,
- Kamu menfaatlerine yararlı dernekler ile Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara, gayrimenkullerin ve sair ayni hakların bağışlanması nedeniyle yapılacak tescil ve şerh işlemlerinde tapu ve kadastro harçları alınmaz.
3.3. Konsolosluk Harçları
492 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin (f) bendi gereğince, yurt dışından Türkiye’deki kurum ve kuruluşlara hibe olarak yardım amacıyla gönderilecek mal, malzeme, araç ve gereçler için konsolosluklarda düzenlenecek hibe senetlerinden konsolosluk harcı alınmamaktadır.
- 4. Belediye Gelirleri Kanunu Kapsamında Bina İnşaat
Harcından İstisna Olan Bina İnşaatları
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Ek 2nci maddesinde bina inşaat harcından istisna olan bina inşaatları düzenlenmiştir.
Ek 2 nci maddenin (g) bendinde; karşılık gözetmeksizin Devlete devrolunmak şartıyla inşa edilen okullar ve öğrenci yurtları bina inşaat harcından istisna tutulmuştur.
5.DamgaVergisiKanunundaBağışve Yardımlara İlişkin
Düzenlemeler
488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun;
İklimDeğişikliği Bakanlığınca ithalolunacak hertürlü alet,edevat ve malzemenin ithalinde düzenlenen kağıtlar, bağış ve yardım makbuzları, numaralı fıkrası gereğince, genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, belediyelere ve köylere yapılacak bağışlara ilişkin olarak ilgili idare ile bağışlayanlar arasında düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır.