Ekonomi Bakanlığı Ur- Ge projelerinde yer alan firmalara fuar desteğini kaldırdı. Program kapsamında yüzde 75 destek alan firmalar, fuarlar için 10 firmaya ulaşılıp milli katılım sağlanması halinde desteklerinden yararlanabilecekler.
Ekonomi Bakanlığı, Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi (Ur- Ge) programındaki firmalara verilen fuar desteğini kaldırdı. Program kapsamında yüzde 75’lik destek uygulanıyordu. Fuara katılmak isteyen firmalar 10 katılımcı sayısına ulaşırlarsa milli katılım kapsamında yüzde 50 ile 70 arasında destekten yararlanmaya devam edecekler.
İş dünyası kararın olumsuz etkileri olacağını fakat etkilerin ne boyutta olacağını kestirmenin zor olduğu görüşünde. Ur-Ge projelerinden fuar desteğinin kaldırılmasıyla projelerde yer alan firmalar “Ya yüzde 75 desteği de vermezlerse, 2 bin dolarla iş yapacağız diye zarar etmeyelim” endişesine düşürdü. Proje dahlinde bir şey yapmak istemeyenleri ya da yeni projelere mesafeli yaklaşanları ise projeyi düzenleyen birlikler ikna etti.
Bir şirket 2 projede yer alamıyor
Ekonomi Bakanlığı’nın yayınladığı tebliğle başlatılan Ur-Ge programının amacı, şirketlerin uluslararası rekabette mesafe kat etmelerini sağlamak. Bu yöndeki çalışmalar için şirketlere yüzde 75’lik destek uygulanıyor. Proje kapsamında seçilen sektörde faaliyet gösteren firmaların, gelişme hızı yüksek ve Türkiye’nin nispeten düşük pazar payına sahip olduğu ülkelere yönelik ihracatlarının sürdürülebilir olarak artırılmasının sağlanması, şirket içi yapılanmanın ihracat stratejilerine uygun hale getirilmesi, şirketlerin ihracata yönelik insan kaynağı yetkinliğinin artırılması, şirketlere sistematik dış ticaret ve pazar araştırması yetkinliği kazandırılması ve hedeflenen yeni pazarlarda ihracata başlamalarının sağlanması amaçlanıyor. Bir firma aynı zamanda iki ayrı Ur-Ge projesinde yer alamazken, Turquality programında yer alan firmalar da Ur-Ge desteğinden faydalanamıyor. Projelere katılımcı sayısı en az 10 firma olup, başarılı bir proje için beklenen, 15- 30 firmanın bir araya gelerek küme oluşturması.
Projeye göre destek verilmeli
Konuyla ilgili konuşan bir işadamı kararın doğru olduğunu vurgulayarak, ABD’de düzenlenen bir fuarda yaşadıklarını şöyle anlattı: “Ur-Ge’deki firmaların fuarlardan çok da randıman alamadıklarını düşünüyorum. Fuar desteği zaten var. Ur-Ge’de yer alan bir firma ABD’deki bir fuarda stant açtı. Fakat ne kendisi ne de stantta duran kişi İngilizce biliyordu.
Fuar yönetimi, ‘Bunların ne işi var, nasıl iş yapacak’ diye bize şikayette bulundu. B2B’lerde ise Ur-Ge’yi yapan kurum, tercüman desteği de dahil gerekli olan her şeyi sağlıyor. Bu Ur-Ge’deki firmalar için daha profesyonelce.” Fuar desteğinin zaten olduğunu dile getiren iş dünyası temsilcisi, milli katılım sağlanması halinde yüzde 70’e kadar desteklenen fuarlar olduğunu kaydetti. Durup dururken desteğin kaldırılmayacağına vurgu yapan temsilci, buna karşın yanlış giden bir şeyler olduğunda, komple desteğin kaldırılmasının yanlış olduğunu savundu. Temsilci, “Projedeki firmaların check-up’ı yapılıp, neye uygun olduğuna karar verilip, ona uygun destekler verilmeli” dedi.
Ön finansmanın dönüşü 6 ayı buluyor
Ur-Ge projelerini üstlenen birlik ya da kurumlar bazı projelerde ön finansman uyguluyorlar. Şirketleri rahatlamak isteyen bu kurumlar, bu kez kendileri sıkıntıyla karşı karşıya kalıyorlar. Bu sıkıntı ise ön finansmanı sağlamalarının ardından, gerekli desteği 6 aya kadar gecikmeli sürelerde almalarından kaynaklanıyor. Bu kurumları finans yönünden sıkıntıya düşürürken, yedek akçeleri olanlar, kendi ihtiyaçlarını buradan karşılamaya yöneliyor. Bu konuda mağdur olanlar gelecek günlerde Ekonomi Bakanlığı ile bir görüşme gerçekleştirecek.
İş dünyasına göre 3 neden var
İş dünyası fuar desteklerinin iptal olmasının altında yatabilecek 3 neden üstünde duruyor. Bunlardan öne çıkan ilk neden olarak Ekonomi Bakanlığı’nın program için öngörmüş olduğu destek miktarının aşılmış olması gösteriliyor. Bir başka neden ise milli katılımla fuarla gidip ortalama yüzde 50 destek almak yerine, Ur-Ge’de yer alan firmaların daha düşük katılımlı fuarları tercih ediyor olması olarak gösteriliyor. Bu fuarlar için de devletin destek mekanizması çalışıyor fakat fuarlardan herhangi bir geri dönüş alınamıyor. İş dünyasının işaret ettiği son nokta ise yüzde 75 destek alabileceğini bilen fi rmaların yüzde 50 destekte kalmamak adına milli katılımın dışında hareket etmek istemesi. İş dünyası kararın olumsuz sonuçlar doğurabileceğine vurgu yaparken, bu 3 nedenden dolayı fuar desteklerinin iptal edilmesinin altında haklı nedenler olabileceğine dikkat çekiyorlar. Öte yandan Ur-Ge programındaki birtakım projelerde ön ödemeli destekler olması da durumun bu şekilde gelişmesine neden olabiliyor. Fuar desteklerinin kalkmasına karşın ikili görüşmelere (B2B) verilen desteklerde herhangi bir iptal yok. Bu da Ur-Ge kapsamındaki fi rmaların B2B’ye yönlendirildiği anlamına geliyor.
