EKONOMİSTLER TÜRK YAPI SEKTÖRÜNÜ DEĞERLENDİRDİ…
Yapı-Endüstri Merkezi, ( YEM ) her yıl hazırladığı “Türk Yapı Sektörü Raporu”nu bu yıl ekonomistlerin geleceğe yönelik değerlendirmeleriyle birlikte açıkladı. 25 Şubat 2016 Perşembe günü
Yapı-Endüstri Merkezi’nde düzenlenen etkinlikte, Ekonomist; Ali Ağaoğlu, Mahfi Eğilmez ve Mustafa Sönmez, raporu 2016 yılına dair ön görüleriyle beraber değerlendirdi.
Yatırımcıların, mimarların, yapı malzemesi üreticilerinin, basın mensuplarının, sektör profesyonelleri ve temsilcilerinin izlediği etkinlikte katılımcılar sektöre dair somut öneriler elde etti.
Yapı Dünyasının Bilgi Merkezi, Yapı-Endüstri Merkezi (YEM) tarafından hazırlanan ve 21 yıldır düzenli olarak yayımlanan “Türk Yapı Sektörü Raporu 2015” açıklandı. Türk yapı sektörünün 2015 karnesini geniş ve kapsamlı analizlerle değerlendiren, Türkiye ve dünya ekonomisindeki gelişmeler ışığında yeni mevzuatlara, gelecek beklentilerine ve hedeflerine yer veren, “Türk Yapı Sektörü Raporu 2015”, “Ekonomistler Türk Yapı Sektörünü Değerlendiriyor / Türk Yapı Sektörü 2015 Analizleri ve 2016 Öngörüleri” toplantısı ile açıklandı.
KONUT HALA EN İYİ YATIRIM ARACI
Yapı-Endüstri Merkezi, (YEM) her yıl hazırladığı “Türk Yapı Sektörü Raporu”nu bu yıl ekonomistlerin geleceğe yönelik değerlendirmesiyle birlikte açıkladı. 25 Şubat 2016 Perşembe günü Yapı-Endüstri Merkezi’nde düzenlenen etkinlikte, Ekonomist; Ali Ağaoğlu, Mahfi Eğilmez ve Mustafa Sönmez, raporu 2016 yılına dair ön görüleriyle beraber değerlendirdiler.
2016 yılı öngörüleri, büyüme ivmesi, gayrimenkul sektörü, inşaat malzemeleri sanayisine ait üretim, tüketim, ihracat ve ithalat büyüklükleri gibi çok çeşitli verinin önceki yıllarla karşılaştırmalı olarak analiz edildiği ve raporun açıklandığı toplantıya, yatırımcılar, mimarlar, gayrimenkul sektörü temsilcileri ve yapı sektörünü temsil eden kurum ve sivil toplum örgütlerinin yöneticileri katıldı.
Türk Yapı Sektörü Raporu; Türkiye ekonomisini, gayrimenkul piyasalarını, yurtiçi ve yurtdışı müteahhitlik hizmetlerini, yapı malzemesi sanayisini, üretim ve tüketim detaylarını, ihracat ve ithalat büyüklüklerine ilişkin verilerle derinlemesine analiz ediyor ve tüm sektör paydaşlarıyla paylaşıyor.
Toplantının açılış konuşmasını yapan Ekonomist Dr. Can Fuat Gürlesel, Türkiye’de inşaat sektörünün 2015 yılında beklentilerin üzerinde büyümesine rağmen çok tatmin edici bir büyüme gerçekleştiremediğini belirtti. Türkiye GSYH değerlerinde yüzde 3,4 oranında büyüme yaşandığı 2015 yılının ilk 9 aylık döneminde inşaatta yüzde 0,4, gayrimenkulde yüzde 3,3’lük oranda büyüme görüldüğünü dile getiren Gürlesel, yakın ve komşu ülkelerle ilişkilerdeki bozulma ve ekonomik yavaşlamanın inşaat malzemeleri ihracatını önemli ölçüde etkilediğini söyledi.
Dünya inşaat harcamaları büyüme oranının 2016 yılında yüzde 4 ve 10,1 Trilyon Dolar seviyesinde olacağı öngörüsünü paylaşan Gürlesel, “2016 yılında inşaat sektörü için yüzde 2,5-3’lük büyüme beklentimiz var. İnşaat malzemeleri iç pazarda yüzde 2’lik büyüme, dış pazarda ise 16,5-17,5 Milyar Dolar arasında ihracat öngörümüz var” diye konuştu.
“KONUTA TALEP DEVAM EDECEK”
Ekonomist, yazar Mahfi Eğilmez, 2015 yılının dünya ve Türkiye için parlak bir yıl olmadığını kaydederek 2015’in en ciddi etkilerinden birinin Türk Lirası’nda yaşanan yüzde 25 oranındaki değer kaybı olduğunu ifade etti.
İşsizliğin çift hanelerde olduğuna dikkat çeken Eğilmez, 2016’da işsizlik oranında fazla gerileme beklemediğini belirtti. İşsizlikle birlikte istihdam da artış olduğuna vurgu yapan Eğilmez, nüfusun sürekli artış eğiliminde olduğunu ifade etti.
Türkiye’nin 2016 yılında yüzde 4 civarında büyümesini beklediğini belirten Eğilmez, asgari ücret artışının ekonomiyi canlandırıcı etkisinin olacağını ve bunun yapı sektörünü olumlu etkileyeceğini söyledi.
2016’da enflasyonun yüzde 9 civarında kalmasını beklediğini kaydeden Eğilmez, Türk Lirası’nın dolar karşısında yüzde 12 civarında değer kaybetmesini beklediğini vurguladı.
Faizlerin düşmesiyle yatırım yapılacak alanın kalmadığını kaydeden Eğilmez çoğu kişinin tasarruflarını çözüp bankadan kredi alarak gayrimenkule yöneldiğini söyledi.
Eğilmez, “Konuta talep devam edecek. Faizler böyle durduğu sürece insanların alternatif imkânı olmadığı müddetçe konuta talebin devam etmesini bekliyorum” diye konuştu.
“KONUTTAKİ GETİRİ BAŞKA YERDE YOK”
Ekonomist, yazar Mustafa Sönmez, Türkiye ekonomisinin 2015 yılında tahminen yüzde 4 oranında büyüdüğüne dikkat çekerek Türkiye gibi işsizliğin yüzde 10 civarında olduğu bir ülkede bu büyüme oranının yeterli olmadığını belirtti.
Sönmez sözlerini şöyle sürdürdü: “Yüzde 3-4 büyüme oranıyla Türkiye yetinemez, bu oranı mutlaka yüzde 5-6 seviyesine çıkarmamız lazım. Türkiye’nin yüzde 4 büyümeyi nereden sağladığına baktığımızda inşaatın önemli katkı sağladığını düşünüyorum. Yatırım ve şantiye aşamasında çok ciddi hareket olmasa bile stokların eritilmesi, satılması ve emlak hareketi açısından önemli yer tuttuğu kanısındayım. Son yıllarda konut satışları sadece barınma amaçlı konut alımları değil, konutu yatırım aracı olarak görüp üzerinde getiri sağlamaya dönük ciddi bir talep söz konusu.
İllere göre konut fiyatlarına baktığımızda İstanbul’un çok ciddi şekilde ayrıştığını görüyoruz. Merkez Bankası’nın konut fiyat istatistikleri bize İstanbul’da konut fiyat artışlarının Türkiye ortalamasından epey yüksek olduğunu gösteriyor. 2015 yılında yaklaşık yüzde 26 nominal konut fiyat artışı olduğu görülüyor. 2015 yılında dolar yüzde 24 civarında değer kazanırken konut yüzde 26 civarında değer kazandı. Merkez Bankası’nın fiyat istatistiklerini tutmaya başladığı 2010 yılından beri İstanbul’da konut fiyat artışı yüzde 86 seviyesinde. Böyle bir getiri başka hiç bir şeyde yok. Yarı yarıya nakdi olan bile konut kredisi kullanarak konuta yatırım amaçlı yönelebiliyor. Konutun yatırım aracı olarak görülmesi ve bu yönden talep alması önemli bir eğilim. Bu eğilimin sürmesi ihtimali de yüksek gözüküyor.”
Türkiye’nin iç talebe yönelmek durumunda kalacağını bildiren Sönmez, konut ve inşaat sektöründe yatırım amaçlı konut talebinin devam etmesini beklediğini belirtti.
EN İYİ YATIRIM EN İYİ SAVUNMA ARACI: KONUT
Finansal Piyasalar Uzmanı ve Yazarı Ali Ağaoğlu da “İnşaat sektörünü, yılın ilk 9 ayında sadece % 0,4 ile oldukça sınırlı bir büyüme göstermesine ve genel ekonomik büyümenin altında kalmasına rağmen 2015 yılında konut satışları % 10,6 artarak 1,29 Milyona ulaştığını söyleyerek beklentileri aşarak tüm zamanların satış rekorunu kırdığını belirtti.
Ağaoğlu ‘’Halkımız için konutun halen en önde gelen “yatırım enstrümanı” olması, ekonomideki belirsizliklere karşın en iyi “savunma aracı” olarak algılanması bu rekoru getirdi ‘’ dedi. Ağaoğlu, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin küresel “büyüyememe” sorunundan doğrudan etkilendiğini, dış politikada yaşanan gerilimlerin de inşaat malzemeleri ihracatını olumsuz etkilediğini göründüğünü dile getirdi.
Yeni dönemde ekonomiye ilişkin beklentilerini paylaşan Finansal Piyasalar Uzmanı ve Yazarı Ali Ağaoğlu ise önümüzdeki dönemde turizm, tekstil, enerji sektörlerinde yaşanan olaylardan dolayı bankacılık sektöründe karşılıklarda esnetilme beklendiğini belirtti. Ağaoğlu, bankacılık sisteminin eski sıkışmış yerinden birazcık gevşediğinde bir miktar kaynak aktarabilir hale geleceğini ifade etti.
Dolar/TL kurunda 3,14-3,16 bandının üzerine çıkılması durumunda bir miktar sorun yaşanabileceğini kaydeden Ağaoğlu, yeni merkez bankasının kim olacağı konusunun önümüzdeki dönemin kilit konusu olacağını söyledi.
Konuşmacılar
Ali̇ Ağaoğlu – Finansal Piyasalar Uzmanı ve Yazarı
Boğaziçi Üniversitesi İşletme bolumu mezunudur. Standard Chartered Bank-İstanbul, Westdeutsche Landesbank-İstanbul, Moskova Bölgesi, Egebank-İstanbul’da bankacılık ve hazinede iş deneyimlerine sahiptir. TMSF kapsamında Egebank ve “Birleştirilmiş Sümerbank”ta Mali İşler Sorumlusu
olarak görev almaktadır. Halen Vatan Gazetesi’nde ekonomi köşe yazarlığı, Bloomberg TV ve Medyascope TV’de program yapmaktadır. Finansal piyasalar, farklı kurum ve kuruluşlara yönelik takipteki kredilerin danışmanlığını yapmış, AGN döneminde Mobil Loyality kartı şirketinde de CEO olarak görev almıştır.
Mahfi̇ Eğilmez – Ekonomist, Yazar
Uzun yıllar Hazine Müsteşarlığı görevinde bulunmuştur. Birçok banka ve mali sektör kuruluşunda yönetim kurulu üyesi, başkan olarak görev almıştır. Halen Kadir Has Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak ekonomi politikası dersleri vermektedir. NTV kanalında ekonomi programları yapmaktadır.
Hitit tarihi özel ilgi alanları arasında olup bu konuda kitapları ve makaleleri bulunmaktadır. Turkiye ve Dünya Ekonomisinin Güncel Analizi, Ekonomideki Riskler ve Fırsatlar, Bankacılık ve Finans Sistemleri, Ekonomi ve Büyüme, Anadolu Uygarlıkları (Hititler) konularında görüşlerini çeşitli platformlarda paylaşmaktadır.
Mustafa Sönmez –Ekonomist, Yazar
ODTU İdari İlimler Fakültesi’nden mezun olmuştur. Araştırmacı-uzman olarak çeşitli kurumlarda çalışmıştır. Nokta Dergisi, Cumhuriyet, Yurt, Sözcü ve BirGün gazetelerinde köşe yazarlığı yapmıştır. Halen Hürriyet Daily News’de köşe yazarlığı yapmaktadır. Turkiye ekonomisi üzerine yirmiden fazla kitabı ayrıca Turk yapı sektörü üzerine özel çalışmaları ve kitapları bulunmaktadır. Birçok kuruma danışmanlık hizmeti vermekte olup, televizyon ve yazılı basın kuruluşlarının görüşlerine başvurduğu önde gelen ekonomistlerden biridir.
ÖZET
| Gösterge | Dönem | 2014 | 2015 | Değişim |
| Dünya | ||||
| Ekonomik Büyüme % | YILLIK | 2,7 | 2,5 | |
| Gelişmiş Ülkeler Büyüme % | YILLIK | 1,8 | 1,9 | |
| Gelişen Ülkeler Büyüme % | YILLIK | 4,6 | 4,0 | |
| Dünya Mal Ticaret Milyar Dolar | YILLIK | 18.427 | 16.650 | -9,6 |
| Dünya İnşaat Harcamaları Büyüme % | YILLIK | 5,1 | 4,0 | |
| Dünya İnşaat Harcamaları Trilyon Dolar | YILLIK | 9,35 | 9,72 | 4,0 |
| Dünya İnşaat Malzemesi Pazarı Trilyon Dolar | YILLIK | 6,54 | 6,80 | 4,0 |
| Dünya İnşaat Malzemeleri İhracatı Milyar Dolar | YILLIK | 877,6 | 810,0 | -7,7 |
| Sınır Ötesi Gayrimenkul Yatırımları Milyar Dolar | YILLIK | 1.210 | 1.340 | 10,7 |
| Türkiye | ||||
| GSYH Büyüme % | Ocak-Eylül | 3,1 | 3,4 | |
| GSYH Değeri Milyar TL | Ocak-Eylül | 1.301,4 | 1.445,6 | 11,1 |
| Sabit Sermaye Yatırımları Milyar TL | Ocak-Eylül | 262,8 | 292,5 | 11,3 |
| Toplam İnşaat Harcamaları Milyar TL | Ocak-Eylül | 123,2 | 131,3 | 6,6 |
| Kamu İnşaat Harcamaları Milyar TL | Ocak-Eylül | 44,9 | 46,4 | 3,3 |
| Özel İnşaat Harcamaları Milyar TL | Ocak-Eylül | 78,3 | 84,9 | 8,5 |
| İnşaat Sektörü Cari Değeri Milyar TL | Ocak-Eylül | 60,4 | 64,4 | 6,5 |
| İnşaat Sektörü Büyüme % | Ocak-Eylül | 1,9 | 0,4 | |
| Kamu İnşaatları Büyüme % | Ocak-Eylül | -10,0 | -2,6 | |
| Özel İnşaatlar Büyüme % | Ocak-Eylül | 11,3 | 1,2 | |
| İnşaat Sektörünün GSYH’ya Katkısı | Ocak-Eylül | 5,7 | 5,6 | |
| İnşaat Sektörü İstihdam Bin Kişi | Eylül | 1.964 | 2.028 | 3,3 |
| Gayrimenkul Sektörü Büyüme % | Ocak-Eylül | 2,2 | 3,3 | |
| Alınan Yapı Ruhsatları Milyon m2 | Ocak-Eylül | 175,86 | 132,32 | -24,8 |
| Alınan Konut Yapı Ruhsatları Milyon m2 | Ocak-Eylül | 131,10 | 98,02 | -25,2 |
| Alınan Konut Dışı Bina Yapı Ruhsatları Milyon m2 | Ocak-Eylül | 44,76 | 34,30 | -23,4 |
| Bina İnşaat Maliyetleri Artışı % | YILLIK | 10,7 | 5,9 | |
| Bina İnşaat Malzemesi Maliyet Artışı % | YILLIK | 10,9 | 5,2 | |
| Konut Satışları | YILLIK | 1.165.381 | 1.289.320 | 10,6 |
| Yabancılara Konut Satışı | YILLIK | 18.959 | 22.830 | 20,4 |
| Konut Kredileri Milyar TL | YILLIK | 124,8 | 143,7 | 15,1 |
| Konut Kredisi Aylık Faiz Oranı % | ARALIK | 0,91 | 1,18 | |
| Yeni Konut Fiyat Endeksi 2010=100 | YILLIK | 152,4 | 166,7 | 9,4 |
| Yabancıların Gayrimenkul Alımı Milyon dolar | Ocak-Ekim | 3.620 | 3.360 | -7,2 |
| Yurtdışı Müteahhitlik Projeleri Milyar Dolar | Ocak-Ağustos | 16,80 | 14,85 | -11,6 |
| Yurtdışı Müteahhitlik Projeleri Adet | Ocak-Ağustos | 168 | 85 | -49,4 |
| İnşaat Sektörü Kullanılan Yurtiçi Kredi Milyar TL | Ocak-Eylül | 100,66 | 135,88 | 35,0 |
| İnşaat Malzemesi İç Pazarı Milyar TL | Ocak-Eylül | 86,21 | 91,89 | 6,6 |
| İnşaat Malzemesi İhracatı Milyon Dolar | YILLIK | 21,18 | 17,00 | -19,8 |
| İnşaat Malzemesi İthalatı Milyon Dolar | YILLIK | 9,30 | 9,13 | -1,7 |
| İnşaat Malzemesi Sanayi Üretimi Büyüme % | Ocak-Kasım | 0,5 | 0,7 | |
DÜNYADA GELİŞMELER
2015 yılında dünya ekonomisi beklentilerin ve geçen yılın altında yüzde 2,5 büyümüştür. Gelişmiş ülkeler geçen yılın üzerinde ve yüzde 1,9, gelişen ülkeler ise geçen yılın altında ve yüzde 4,0 büyüme göstermiştir.
Dünya ekonomisinde 2015 yılında ABD ve AB Merkez Bankalarının para politikaları belirleyici olurken, petrol ve emtia fiyatlarındaki gerileme etkili olmuştur. Çin ekonomisindeki yavaşlama da yıla damgasını vurmuştur. Dolar diğer para birimleri karşısında son 10 yılın en değerli seviyesine ulaşırken, gelişen ülkeler oluşan bu küresel koşullardan olumsuz etkilenmiştir.
Dünya mal ticareti de 2009 küresel krizi sonrası 2015 yılında değer bazında yeniden ve yüzde 10’a yakın daralarak 16,65 trilyon dolara gerilemiştir. Petrol emtia ve mal fiyatlarındaki gerileme dünya mal ticaretinde değer bazında daralmanın temel nedeni olmuştur. İnşaat malzemeleri ihracatı da olumsuz etkilenmiştir.
Dünya inşaat sektöründe 2015 yılında iki önemli eğitim ortaya çıkmıştır. İlki ABD ve AB gibi gelişmiş ülkelerde inşaat sektöründe büyümenin kalıcı hale gelerek sürmesidir. İkinci eğilim ise özellikle petrol ve emtia ihracatçısı gelişen ülkelerin gelirlerinin azalması ile alt ve üst yapı inşaat harcamalarının sınırlanmasıdır.
Bu iki ana eğilime bağlı olarak dünya inşaat harcamaları 2015 yılında nominal olarak değer bazında yüzde 4,0 genişlemiş ve 9,72 trilyon dolara ulaşmıştır. ABD’de inşaat harcamaları rekor seviyelere ulaşmış, Avrupa Birliği’nde harcamalar artışı yavaşlarken özellikle Rusya ve Körfez ülkelerinde harcamalarda küçülmeler yaşanmıştır.
Dünya inşaat malzemelerinde büyüme ise inşaat harcamalarındaki gelişmeye paralel 2015 yılında yavaşlamış ve değer olarak yüzde 4,0 büyüyerek 6,8 trilyon dolara ulaşmıştır. İnşaat malzemelerine talep artışı gelişmiş ülkelerde hızlanırken, başta Çin olmak üzere gelişen ülkelerde yavaşlamıştır.
Dünya inşaat malzemeleri ihracatının 2015 yılında yüzde 7,7 gerilediği ve 810 milyar dolara düştüğü öngörülmektedir. İnşaat malzemeleri fiyatlarında küresel ölçekte yıl boyu gerilemeler yaşanmıştır. İnşaat faaliyetlerinde yavaşlama da mal talebini ve ticaretini sınırlamıştır. Bu nedenle uzun yıllar sonra inşaat malzemeleri dünya ticaretinde yeniden daralma yaşanmıştır.
Küresel gayrimenkul sektöründe ise sınır ötesi yatırımlar yüzde 10,7 artarak 1,34 trilyon dolara ulaşmış ve küresel kriz sonrası en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Artışta gelişmiş ülke varlıklarına yönelik artan yatırım iştahı ile gelişen ülke varlıklarından çıkış eğilimi etkili olmuştur.
TÜRKİYEDE GELİŞMELER
Türkiye ekonomisinde 2015 yılında yapılan iki genel seçim ile oluşan siyasi belirsizlik, artan terör olayları, jeopolitik gelişmeler ve dışarıda yaşanan küresel mali dalgalanmalar etkili ve belirleyici olmuştur. Yıl genelinde reel kesim ve tüketici güveni düşük seyrederken iktisadi faaliyetlerde yıl geneline yayılan bir bekle-gör dönemi oluşmuştur.
2015 yılında yaşanan belirsizlik ve dalgalanmalara rağmen Türkiye ekonomisi yılın ilk dokuz ayında geçen yılın üzerinde ve yüzde 3,4 büyüme göstermiştir. Yılın genelinde büyümenin yüzde 4,0’e ulaşması beklenmektedir.
Temel ekonomik göstergeler içinde dış ticaret açığı ile cari açıkta önemli bir iyileşme yaşanmıştır. İki genel seçime rağmen kamu mali disiplini korunmuştur. Buna karşın enflasyonda artış yaşanmıştır. Türk Lirası da yıl genelinde önemli kayıp yaşamıştır. Bu gelişmelere bağlı olarak yılsonuna doğru daha yüksek faiz oranları oluşmuştur.
Ekonomik ve siyasi alanda yaşanan belirsizlik yıl genelinde özellikle özel sektör yatırımlarının ötelenmesine yol açmıştır. Sabit sermaye yatırım harcamaları 2015 yılının ilk dokuz ayında nominal olarak yüzde 11,3 oranında genişlemiştir.
İnşaat harcamaları da 2015 yılında oluşan koşullardan olumsuz etkilenmiştir. Toplam inşaat harcamaları yılın ilk dokuz ayında nominal olarak yüzde 6.6 oranında artmış ve 131,3 milyar TL’ye ulaşmıştır.
Kamu inşaat harcamalarında genişleme yüzde 3,3 ile daha sınırlı kalmıştır. Özel sektör inşaat harcamaları ise yüzde 8,5 genişlemiş olmakla birlikte enflasyondan arındırıldığında reel büyüme olmamıştır.
İnşaat harcamalarındaki bu gelişmelere bağlı olarak inşaat sektörü yılın ilk dokuz ayında sadece yüzde 0,4 ile oldukça sınırlı bir büyüme göstermiştir.
Yıl genelinde inşaat sektörünün büyüme performansı zayıf ve genel ekonomik büyümenin altında kalmıştır. İnşaat sektörü genel ekonomiye göre olumsuz koşullardan daha fazla etkilenmiştir. Buna bağlı olarak inşaat sektörünün milli gelir içindeki payı yüzde 5,6’ya inmiştir. İnşaat sektöründeki istihdam ise Eylül ayı itibariyle 2,0 milyonu ve geçen yılki seviyesini aşmıştır.
Gayrimenkul iş geliştirme ve kiralama sektörü ise yılın ilk dokuz ayında yüzde 3,3 ile geçen yılın üzerinde ve genel ekonomiye paralel bir büyüme göstermiştir.
2015 yılının ilk dokuz ayında alınan toplam yapı ruhsatlarında yüzde 24,8 ile önemli bir gerileme yaşanmıştır. Konut yapı ruhsatları yüzde 25,2, konut dışı bina yapı ruhsatları ise yüzde 23,4 gerilemiştir. Yıl genelinde yaşanan belirsizlik ve dalgalanmalar alınan yapı ruhsatlarını sınırlamıştır.
Yıl genelinde bina inşaat maliyetleri yüzde 5,9, inşaat malzemesi maliyetleri ise yüzde 5,2 ile enflasyonun ve geçen yılki gerçekleşmelerin altında artış göstermiştir.
2015 yılında konut satışları yüzde 10,6 artarak 1,29 milyona ulaşmış, beklentileri aşarken tüm zamanların satış rekorunu kırmıştır. Konut talebi belirsizlik ve dalgalanmalara rağmen artışını sürdürmüştür. Konut bir güven unsuru olarak talep görmüştür.
Konut talebini destekleyen konut kredilerinde büyüme 2015 yılında 15,1 olmuş ve konut kredileri stoku 143,7 milyar TL’ye ulaşmıştır. Konut kredileri aylık ortalama faiz oranları ise yıla yüzde 0,91 seviyesinden başlamış ve yüzde 1,18 oranından kapatmıştır.
Konut talebindeki artışın sürmesine karşın yeni konut fiyatları 2015 yılında yüzde 9,4 ile makul oranda ve enflasyona paralel bir artış göstermiştir.
Yabancıların Türkiye’den gayrimenkul alımları 2015 yılının ilk on ayında yüzde 7,2 gerileyerek 3,36 milyar dolar olmuştur. Gerilemede Türkiye’de yaşanan belirsizlikler kadar küresel mali dalgalanmalar ve jeopolitik gelişmeler de belirleyici olmuştur.
Yurtdışı Müteahhitlik işlerinde de gerileme yaşanmıştır. 2015 yılının ilk 8 ayında alınan proje sayısı yüzde 49,4, proje tutarı ise yüzde 11,6 gerilemiştir. Müteahhitlik işlerinin yoğun olarak alındığı ülkelerin enerji ihracat gelirlerinin azalması ile bu ülkelerle yaşanan siyasi gerginlikler alınan işlerinin düşmesine yol açmıştır.
İnşaat sektöründe yaşanan bu gelişmelere bağlı olarak inşaat malzemeleri iç pazarı yılın ilk dokuz ayında nominal olarak yüzde 6,6 büyüyerek 91,9 milyar Türk Lirasına ulaşmıştır.
İnşaat malzemeleri dış ticaretinde ise önemli bir gerileme yaşanmıştır. 2015 yılında inşaat malzemeleri ihracatı yüzde 19,8 gerileyerek 17,0 milyar dolara inerken, ithalatta gerileme yüzde 1,7 ile daha sınırlı olmuş ve toplam ithalat 9,13 milyar dolara inmiştir.
İnşaat malzemeleri sanayi üretimi ise 2015 yılında sadece yüzde 0,7 artarak yine zayıf bir performans göstermiştir.
